Γράφει ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος
Φιλόλογος
Όταν υπηρετούσε στο Κρέφελντ της Γερμανίας με απόσπαση του Υπουργείου Παιδείας, μου δόθηκε η ευκαιρία να ασχοληθώ και με την δραματική ποίηση που έχει να μας προσφέρει πολλά . Τότε με ακολούθησε και η κόρη μου Έλσα (Ελισάβετ) Παπαδοπούλου να παρακολουθήσει τα μαθήματα της Β΄ Λυκείου. Το Σεπτέμβριο 1983 άρχισαν τα μαθήματα και κάθε πρωί έπρεπε να μεταβεί στο Ντίσελντορφ, όπου βρισκόταν το ελληνικό Σχολείο της. Ύστερα από μερικούς μήνες μου γνωστοποιήθηκε από την Φιλόλογο καθηγήτρια, του Λυκείου κ. Κότσιρα ότι «στο πρόσωπο της κόρης μου ανακάλυψε την Μήδεια.» Επρόκειτο να παρουσιάσει την τραγωδία του Ευριπίδη, τη Μήδεια στο σχολείο της. Με παρακάλεσε να βοηθήσω. Ο δικός μου ρόλος ήταν η κατάλληλη προετοιμασία της πρωταγωνίστριας και η συνοδεία μου στις παραστάσεις. Άρχισαν οι πρόβες κάθε απόγευμα. Ύστερα από μερικούς μήνες η θεατρική ομάδα των μαθητών ήταν έτοιμη για τη σκηνή.
Το Μάρτιο του επομένου έτους 1984 άρχισαν οι παραστάσεις. Πρώτα δόθηκε στο Λύκειο του σχολείου της για τους μαθητές. Ύστερα από μια εβδομάδα περίπου δεύτερη παράσταση για τους γονείς των μαθητών με απόλυτη επιτυχία.
Μετά από λίγες μέρες η καθηγήτρια (το Λύκειο) αποδέχτηκε την πρόσκληση του Κοσμήτορα της φιλοσοφικής σχολής του Πανεπιστημίου της πόλης Βόνης (πρωτεύουσα τότε της Δ. Γερμανίας) να παρουσιάσουμε το θέατρο για τους φοιτητές/ριες, Βρισκόμαστε στην αίθουσα του Πανεπιστημίου. Την παράσταση παρακολούθησε ο Πρέσβης και το προσωπικό της Ελληνικής Πρεσβείας. Την ευθύνη για την ταξινόμηση του κοινού στην θεατρική αίθουσα και την υποδοχή των καλεσμένων είχα αναλάβει εγώ.
Ήρθε η ώρα και σε λίγο όλα είναι έτοιμα να αρχίσει η παράσταση της Μήδειας. Είχα φροντίσει να τοποθετηθούν τα καθίσματα σε δύο σειρές κατά μήκος στην αίθουσα, μία για την Πρεσβεία και η δεύτερη για το Πανεπιστήμιο ογδόντα τέσσερις σπουδαστές. Προηγήθηκαν οι χαιρετισμοί από τους αξιωματούχους της Πρεσβείας και του Πανεπιστημίου. Στην αίθουσα καλύφθηκαν τα καθίσματα και το έργο αρχίζει.
Διαπίστωσα ότι μπροστά τους οι σπουδαστές είχαν το σχετικό βιβλίο της Μήδειας στη γερμανική και την ελληνική γλώσσα. Προσπαθούσαν να αντιληφθούν το βαθύτερο νόημα του κλασικού ανθρωπισμού της τραγωδίας. Τους Γερμανούς λόγιους τους συγκινεί η πνευματική παραγωγή της κλασικής περιόδου. Ήθελαν να ακολουθήσουν τα ίχνη του συγγραφέα για τις αντιδράσεις στις σχέσεις της γυναίκας με του άντρα της εποχής τους. Η παράσταση δόθηκε με τις ευχαριστίες όλων. Διατηρώ στη μνήμη μου τη στιγμή που ο κοσμήτορας επί της σκηνής αφού ευχαρίστησε τους διοργανωτές , τον Πρέσβη, υποκλίνεται και φιλάει το χέρι της πρωταγωνίστριας. Αυτοί ξέρουν να γεύονται τους χυμούς της πνευματικής παραγωγής των προγόνων μας.
Αξίζει να γνωρίσουμε περιληπτικά το ιστορικό της τραγωδίας .Ξεκινάει από την Αργοναυτική Εκστρατεία στον Πόντο της μυθολογίας. Επικεφαλής εκστρατείας είναι ο Ιάσωνας. Για να διεκδικήσει το θρόνο του πατέρα του από τον θείο του Πελία, της Ιωλκού έπρεπε να μεταβεί στην Κολχίδα του Πόντου να φέρει το Χρυσόμαλλο δέρας (δέρμα) από το κριάρι του το Φοίβου και της Έλλης. Το δέρμα το φρουρούσαν δράκοι. από δράκοντες. Ο Ιάσωνας όμως με τη βοήθεια της κόρης του βασιλιά Αιήτη, την Μήδεια, πήρε το δέρμα και το έφερε στον Πελία, στο βασιλιά της Ιωλκού. Είχε υποσχεθεί όμως, ότι θα νυμφευθεί τη Μήδεια, κάτι που έγινε όταν έφτασαν στην Ελλάδα. Μάλιστα με το γάμο τους απόκτησαν και δύο παιδιά. Δυστυχώς ακολούθησε η απιστία του Ιάσωνα να νυμφευθεί την κόρη του Κρέοντα, Μυρτώ με αποτέλεσμα να εξοργιστεί η Μήδεια. Δεν άργησε να απαντήσει για την προδοσία με το να θανατώσει τα παιδιά της. Επειδή ήταν και μάγισσα οι εκδικήσεις της συνέχεια και στα άλλα μέλη του Κρέοντα. Το όνομά της ως προς την ετυμολογία του αποδίδεται με το ρήμα μέδομαι και, αποδίδεται ως «σκεπτόμενη γυναίκα».
Ο Π. Ξιφαράς διατυπώνει την άποψη ότι «στον αγώνα λόγων η σύγκρουση Μήδειας και Ιάσονα εκφράζει ουσιαστικά την αρχετυπική αντίθεση μεταξύ του αρσενικού και του θηλυκού. Η Μήδεια είναι μια βάρβαρη μάγισσα, που έχει προδώσει την οικογένειά της( τον Βασιλιά πατέρα της) για να βοηθήσει τον εραστή της Ιάσονα, παίρνοντας ταυτόχρονα έναν δρόμο χωρίς επιστροφή».
. Ο Ευριπίδης με αφετηρία την αναζήτηση των ψυχολογικών αντιδράσεων των γυναικών εκείνων που πληγώνονται από την απόρριψη τους από τον άνδρα, είδωλο της αγάπης. Βρίσκει ότι είναι οδυνηρή για τον άπιστο άνδρα. Δηλαδή μας αποκαλύπτει ότι η γυναίκα μπορεί να πνίξει το μητρικό φίλτρο εξ αιτίας της συζυγικής απιστίας. Δυστυχισμένη ζωή και όμως γράφει για τον εξανθρωπισμό της κοινωνία της εποχής του.
Να υπενθυμίσουμε ότι Ευριπίδης έζησε στα μέσα του 5ου αι. π. χ. Υπάρχει παράδοση που αναφέρει ότι γεννήθηκε το 480 πχ την ημέρα της ναυμαχίας της Σαλαμίνας. Σίγουρα και ο Ευριπίδης είναι επηρεασμένος από το νικηφόρο κλίμα της νίκης εναντίων των Περσών που κυριαρχούσε στους Αθηναίους, όπως και οι άλλοι τραγωδοί. Ωστόσο αυτό δεν τον απάλλαξε από την μιζέρια του ιδιωτικού του βίου. .Νυμφεύθηκε δύο φορές. Με την πρώτη του γυναίκα που τον χώρισε απόκτησε δύο γιους. Αλλά και ο δεύτερος γάμος ήταν ατυχής, διότι ο ίδιος την χώρισε. Ίσως γι αυτό ήθελε να προβάλλει τα δικαιώματα της γυναίκας του μέλλοντος και ότι μπορεί να τα διεκδικήσει. Θεωρεί δε και την πράξη του Ιάσονα αδικαιολόγητη και προδοτική. Όταν ζούσε στην Αθήνα ήταν περιφρονημένος και εσωστρεφής. Τον καλούσαν τακτικά στην Μακεδονία για ομιλίες. Σε μία από αυτές με την πρόσκληση του Αρχέλαου έγινε ένα ατύχημα. Κάποια στιγμή απουσίασε από την αίθουσα. Όταν τον αναζήτησαν τον βρήκαν νεκρό. Τον κατασπάραξαν τα σκυλιά. Οι Μακεδόνες τον έθαψαν με τιμές και αργότερα οι Αθηναίοι έκαναν ανακομιδή τα οστά του στην Αθήνα.
Οι κριτικοί λένε ότι δεν είχε την υψιπετή φαντασία και την απαράμιλλη ποιητική δύναμη του Αισχύλου ούτε την αρμονική γλώσσα του Σοφοκλή Σήμερα οι Έλληνες και όσοι διαβάζουν τα έργα του σεμνύνονται και υπερηφανεύονται
Λεζάντα: Η Έλσα Παπαδοπούλου στο κέντρο από την παράσταση στο Πανεπιστήμιο της Βόννης.
Συνεχίζεται με την Ιστορία της πόλης ΟΛΥΜΠΙΑ Πελοπόννησος
