Γράφει ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος
φιλόλογος
Α .Ο ΜΥΘΟΣ
Είναι δύσκολο να διατυπωθεί ένας ορισμός που να αναλύει την πολυεπίπεδη σημασία που έχει ο όρος «Μύθος» για την ελληνική ιστορία από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι σήμερα. Θα επιχειρήσουμε να δώσουμε διάφορους ορισμούς στη διάθεση του αναγνώστη για την κατανόησή του..
Ο κ. Γ. Μπαμπινιώτης ερμηνεύει τον μύθο ως εξής. «Μύθος είναι η ανθρώπινη διήγηση που αποτελεί πλάσμα της ανθρώπινης φαντασίας και δεν αναφέρεται σε πραγματικά γεγονότα». Την απάντηση την εμπλουτίζει και με άλλους χαρακτηρισμούς με επίκεντρο τη δημιουργική φαντασία του ανθρώπου. Ο Αριστοτέλης ,αναφερόμενος στην αρχαία τραγωδία, μάς λέει ότι «μύθος είναι το πρωταρχικό στοιχείο και το πρώτο συστατικό μιας αφήγησης» και σχολιάζοντας μας εξηγεί : ότι προϋποθέτει την ύπαρξη ενός προσώπου που αφηγείται το μύθο, δηλαδή τον αφηγητή. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να υπάρξει αφήγηση χωρίς αυτή να εξηγεί τον Μύθο, δηλαδή μια ιστορία πραγματική ή φανταστική1
Πολλοί ξένοι συγγραφείς που ασχολήθηκαν με τον Μύθο διαφωτίζουν με τον τρόπο τους την έννοια του Μύθου. «Ο Λεβί Στρος από την άλλη ισχυρίζεται πως χρειάζεται γλωσσολογική ανάλυση του μύθου. Είναι εκείνη που μπορεί να αποδώσει ή να αποκαλύψει το κεντρικό του νόημα. Για τον Φρόιντ ο μύθος είναι όνειρα που πηγάζουν από τον ασυνείδητο νου. Στην πραγματικότητα είναι δυνατόν, όπως έδειξε ο Καρλ Γιουνγκ, να αποκαλύπτουν και αρχέτυπα του συλλογικού ασυνείδητου. Για τον Τζόζεφ Κάμπελ ο μύθος προσανατολίζει τον άνθρωπο προς τις μεταφυσικές διαστάσεις της ύπαρξης, ερμηνεύει την προέλευση του σύμπαντος, ζωντανεύει τις κοινωνικές αξίες και ταυτόχρονα απευθύνεται στα έσχατα βάθη της ψυχής. Ο Τζέιμς Φρέιζερ με τη σειρά του αντιμετωπίζει τον μύθο ως προεπιστημονική προσπάθεια από μέρους του ανθρώπου να ερμηνεύσει το φυσικό του περιβάλλον» 2
Στο μυαλό των κατοίκων της αρχαίας Ελλάδος, μας θυμίζει ο Ρώσος συγγραφέας, οι διάφορες φυσικές δυνάμεις προσωποποιούνταν σε θρυλικές θεότητες. Οι ελληνικοί μύθοι είναι αφηγήσεις γύρω από τις περιπέτειες ή τα ηρωικά κατορθώματα ορισμένων θνητών ηρώων που ήταν προικισμένοι με υπερφυσική δύναμη θάρρος και εξυπνάδα. Αργότερα τους θρύλους αυτούς τους δανείστηκαν οι Ρωμαίοι. Είναι γνωστοί με την γενικότερη ονομασία Αρχαία ελληνική Μυθολογία.
Έτσι οδηγηθήκαμε στην ανάπτυξη των Μύθων σε επιστημονικό τομέα της πολιτιστικής μας κληρονομιά τη ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ
Όλος ο πνευματικός πλούτος της προϊστορικής και κλασικής εποχής στηρίζεται στο μύθο. Η Επική ποίηση με την μορφή των έμμετρων έργων του Ομήρου, η Ιλιάδα και η Οδύσσεια είναι ο πρώτος και αναδιατυπωμένος Μύθος. Αποτελεί την εφαλτήρια θέση ενός φανταστικού ή πραγματικού γεγονότος για να ακολουθήσουν άπειρα κείμενα που να στηρίζονται στις μαρτυρίες και στα μυστικά του Μύθου. . Οι περιπέτειες του Οδυσσέα να φτάσει από την Τροία στην Ιθάκη είναι μύθος. Ενώ συμμετοχή και μαρτυρία του συγγραφέως της Λυρικής ποίησης δίνει άλλη διάσταση στο αφήγημα. Η λυρική ποίηση είναι προσωπική. Ο ποιητής εδώ αφηγείται γεγονότα από την καθημερινότητα της ζωής και μέσα από την προσωπική του εμπειρία θέλει να εμπλουτίσει τη ζωή με νέα αληθινά βιώματα.
Το πιο βασικό σημείο, όμως, της Μυθολογίας είναι ότι σε όλα τα κείμενα της επικής και δραματουργικής ποίησης της κληρονομιάς των προγόνων μας , κυριαρχεί ο Μύθος. Πρωτομάστορας του μύθου είναι ο Όμηρος και τα έργα του. Ο πόλεμος της Τροίας τον οποίο αναπαριστά έγινε το 1200 π. χ. περίπου, ενώ ο ίδιος ζει το 800 π. χ. Γι-αυτό έχει πολλές προσωπικές παραστάσεις παρμένες από την πλούσια δεξαμενη του Μύθου.Οι προφορικές παραδόσεις δεν αρκούσαν να εξιχνιάσει την αλήθεια του πολέμου. ..
Στην τραγική ποίηση κυριαρχεί ο μύθος. Ο Αισχύλος, ο Σοφοκλής και ο Ευριπίδης μέσα από το μύθο διατύπωσαν τις αντιθέσεις μεταξύ των ισχυρών αρχόντων της Πόλης και το λαό. Με τις κυριαρχικές θέσεις των νόμων που διατύπωναν οι ισχυροί στραγγάλιζαν την ελευθερία των πολιτών και παραμέριζαν το περί δικαίου αίσθημα του λαού. Οι ποιητές προσπαθούσαν να φρονηματίσουν τους ισχυρούς της πόλης –κράτος, τους επεσήμαναν ότι όταν θα συγκρουστούν με τα θεία θα ταπεινωθούν για να εξιλεωθούν. Οι τραγικοί ποιητές προσπαθούσαν μέσα από τους Μύθους να διατυπώσουν νέους κοινωνικούς κανόνες του δικαίου της ζωής για την ευημερία του λαού. Να σημειώσουμε ότι όλη η ελληνική Παιδεία, οι αρχαίοι ναοί, τα θέατρα και ο εμπλουτισμός τους με ανάγλυφες παραστάσεις στηρίζονται στην ελληνική Μυθολογία
Πηγές-Βιβλιογραφία. 1Παρίσης Ιωάννης. «Λεξικό λογοτεχνικών όρων» σελ.125 Εκδόσεις Πατάκη 2Πηγή Βικιπαίδεια. 3 Ν. Α.ΚΟΥΝ. «Μύθοι και θρύλοι της αρχαίας Ελλάδος» σελ.5 Εκδόσεις Λειψία
Συνεχίζεται με τον Παρθενώνα
