Το πρωί της Δευτέρας, 19ης Αυγούστου, στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Ναούσης τελέστηκε Αρχιερατική θεία Λειτουργία για την εορτή του προστάτου και πολιούχου της ηρωικής και αγιοτόκου πόλεως, Οσίου Θεοφάνους του Θαυματουργού.
Χοροστάτησε στον Όρθρο, προεξήρχε στη Θεία Λειτουργία και κήρυξε τον θείο λόγο ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας κ. Παντελεήμων.
Στη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας τέθηκε σε προσκύνηση η Τιμία Κάρα του Οσίου Θεοφάνους που θησαυρίζεται στον Ιερό Ναό, ενώ πλήθος πολιτικών και στρατιωτικών αρχών και ευσεβών Ναουσαίων προσήλθαν για να τιμήσουν τον Θαυματουργό Άγιο.
Ομιλία Σεβασμιωτάτου
«Θεράπων τoῦ Θεοῦ θεοφόρος ἐδείχθης, Θεόφανες σοφέ, τῇ ὁσίᾳ ζωῇ σου, καί δόξαν ὑπερκόσμιον ὥσπερ κλῆρον ἀπείληφας».
Μέ τούς λόγους αὐτούς μεταξύ πολλῶν ἄλλων ἐγκωμιάζει ὁ ἱερός ὑμνογράφος τόν ἑορταζόμενο πολιοῦχο τῆς Ναούσης, τόν ὅσιο Θεoφάνη τόν νέο.
Ὅσο ἐγκωμιαστικοί ὅμως καί ἐάν φαίνονται αὐτοί οἱ λόγοι, ἠχοῦν ἴσως στά αὐτιά ὁρισμένων ὡς ἀντιφατικοί. Καί ἡ ἀντίφαση ἔγκειται, γιά ὅσους τήν αἰσθάνονται ὡς τέτοια, στή σχέση τῆς ὁσιακῆς ζωῆς μέ τή δόξα.
Ὁ μοναχός, γιατί ὡς μοναχός ἔζησε τά περισσότερα χρόνια τῆς ζωῆς του ὁ ὅσιος Θεοφάνης, ἀρνεῖται καί ἀποποιεῖται κάθε εἴδους δόξα. Ἀρνεῖται καί ἀποποιεῖται κάθε τι πού στοχεύει στήν τιμή, τή φήμη καί τόν ἔπαινο τῶν ἀνθρώπων. Ὑπόσχεται νά ζεῖ μέ ταπείνωση καί νά μήν ἐπιδιώκει τήν προβολή ἤ τή διάκριση μεταξύ τῶν ἀνθρώπων, ἀκόμη καί ἐάν πρόκειται γιά προβολή καί διάκριση πού ὀφείλεται στήν ἀρετή του.
Ἡ συνειδητή ἀποφυγή τῆς δόξης καί τῶν ἐπαίνων τῶν ἀνθρώπων συνδέεται μέ τόν ἀγώνα τοῦ μοναχοῦ γιά τήν κατάκτηση τῆς ταπεινώσεως καί τήν προσέλκυση τῆς χάριτος τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος «ὑπερηφάνοις ἀντιτάσσεται, ταπεινοῖς δέ δίδωσι χάριν», ἀλλά καί μέ τήν πίστη του ὅτι ὅλα τά παρόντα, εἴτε πρόκειται γιά ἀγαθά εἴτε πρόκειται γιά δόξα καί ἐπαίνους, εἶναι πρόσκαιρα καί παροδικά «καί ὡς χόρτος» μαραίνονται, ἐνῶ τά οὐράνια ἀγαθά, τά ὁποῖα ἐπιδιώκει ὁ μοναχός, καί κατ᾽ ἐπέκταση καί ὁ κάθε πιστός, ὁ καθένας ἀπό ἐμᾶς, εἶναι ἀναλλοίωτα καί αἰώνια.
Ἔχοντας, λοιπόν, ὡς στόχο τήν αἰώνια ζωή καί τήν οὐράνια πατρίδα, στήν ὁποία θά μπορέσει νά φθάσει ὁ μοναχός, ἐάν δέν μαγευθεῖ ἀπό τίς σειρῆνες τοῦ κόσμου, ὅπως οἱ σύντροφοι τοῦ Ὀδυσσέα, πού ἔχασαν τήν πατρίδα τους, ἐπειδή μαγεύτηκαν ἀπό τή μουσική τῶν Σειρήνων, θεωρεῖ κάθε τι πού μπορεῖ νά τόν σαγηνεύσει ἐπάνω στή γῆ ὡς κίνδυνο καί ὡς ἐμπόδιο γιά τόν σκοπό τῆς ζωῆς του, πού εἶναι ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς του καί ἡ αἰώνια ζωή.
Ἄλλωστε ἀκόμη καί στήν περίπτωση τῆς οὐρανίου δόξης, στήν ὁποία ἀναφέρεται ὁ ἱερός ὑμνογράφος, δέν εἶναι ὁ μοναχός πού τήν ἐπιζητεῖ καί τήν ἐπιδιώκει, ἀλλά ὁ Θεός πού τοῦ τήν προσφέρει ὡς ἀνταμοιβή γιά τούς κόπους καί τούς ἀγῶνες του κατά τήν ἐπίγειο ζωή του. Αὐτό ἰσχύει βέβαια καί γιά μᾶς, καί γιά τούς κληρικούς ἐν τῷ κόσμῳ ἀλλά καί γιά τούς λαϊκούς.
Καί ὁ Θεός ἐπιφυλάσσει αὐτή τήν ἀμοιβή σέ ὅσους θέτουν ὡς σκοπό τῆς ζωῆς τους ὄχι τήν ἀνθρώπινη δόξα ἀλλά τήν ἐκπλήρωση τῶν ἐντολῶν του· τήν ἐπιφυλάσσει σέ ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι γνωρίζουν ὅτι ἡ οὐράνια δόξα δέν εἶναι ἀποτέλεσμα τῆς ἀρετῆς τους ἤ τοῦ ἀγῶνος, τόν ὁποῖο ὅμως ἔχουν χρέος νά κάνουν, ἀλλά τοῦ ἐλέους καί τῆς εὐσπλαγχνίας τοῦ Θεοῦ.
Αὐτό ἀκριβῶς συνέβη καί μέ τόν πολιοῦχο μας ὅσιο Θεοφάνη. Σκοπός καί στόχος τῆς ζωῆς του ἦταν νά τηρεῖ τό θέλημα τοῦ Θεοῦ καί νά ἐφαρμόζει τίς ἐντολές του. Σκοπός τῆς ζωῆς του ἦταν νά θυσιάζεται ἀπό ἀγάπη γιά τή σωτηρία τῶν ἀνθρώπων καί αὐτόν τόν σκοπό ὑπηρέτησε μέ αὐταπάρνηση σέ ὅλη του τή ζωή, χωρίς νά ἐπιδιώκει τίποτε γιά τόν ἑαυτό του. Γι᾽ αὐτό καί ὁ Θεός τόν ἐτίμησε μέ τήν ὑπερκόσμια δόξα του, τήν ὁποία ἀπολαμβάνει τώρα στόν οὐρανό μαζί μέ τούς δικαίους καί τούς ἁγίους, ὑπενθυμίζοντας καί σέ μᾶς μέ τό παράδειγμα τῆς ζωῆς του, τόν δρόμο πού πρέπει νά βαδίσουμε στή ζωή μας.
Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ὁ ἄνθρωπος κινδυνεύει στίς ἡμέρες μας περισσότερο ἀπό κάθε ἄλλη ἐποχή ἀπό τό κυνήγι τῆς δόξης καί τῆς προβολῆς. Ὁ ἄνθρωπος τῆς ἐποχῆς μας ἔχει ἐξοικειωθεῖ τόσο πολύ μέ τή δημοσιότητα, τά φῶτα, τήν προβολή, τίς τηλεοράσεις, τό διαδίκτυο, πού ἡ ψεύτικη καί μάταιη δόξα τοῦ κόσμου τοῦ ἔχει γίνει δεύτερη φύση καί εἶναι διατεθειμένος νά θυσιάσει τά πάντα, καί χρήματα καί ἀρχές καί ἀξίες, τήν προσωπική καί τήν οἰκογενειακή του γαλήνη, ἀκόμη καί τόν Θεό καί τήν πίστη του σέ Αὐτόν γιά λίγα λεπτά ἀμφίβολης δημοσιότητας καί ἀμφισβητούμενης δόξας. Ἀγωνιᾶ γιά τή δόξα καί τήν ἀπόκτησή της, καί αὐτή ἡ ἀγωνία, πού δέν ἔχει καμία σχέση μέ τήν καθόλα θεμιτή καί ἀξιέπαινη προσπάθεια τοῦ ἀνθρώπου νά προοδεύσει καί νά ἐπιτύχει στή ζωή του, στήν ἐπιστήμη του ἤ στό ἐπάγγελμά του, τοῦ καταστρέφει τή ζωή, τόν ἀποπροσανατολίζει ἀπό τόν πραγματικό του στόχο, πού εἶναι ἡ αἰώνια ζωή καί ἡ ἀληθινή δόξα πού χαρίζει ὁ Θεός στούς ἐκλεκτούς δούλους του.
Γι᾽ αὐτό, τιμώντας σήμερα τόν ὅσιο Θεοφάνη, ἄς ζηλώσουμε τή δόξα πού ἀπολαμβάνει στόν οὐρανό καί ἄς ἀκολουθήσουμε τό παράδειγμά του, παράδειγμα ταπεινώσεως καί ἀγάπης πρός τόν Θεό καί τούς ἀνθρώπους, ὥστε νά μᾶς ἀξιώσει ὁ Θεός διά τῶν πρεσβειῶν του νά ἀπολαύσουμε καί ἐμεῖς τήν ὑπερκόσμια δόξα τῆς ἐπουρανίου βασιλείας του.
Bέβαια, ὁ ἅγιος ἐν ζωῇ ἦταν ταπεινός. Τώρα βρίσκεται σέ ἕναν ἄλλο κόσμο, βρίσκεται στόν οὐρανό, ἐκεῖ πού δέν τόν συγκινοῦν οὔτε οἱ δόξες οὔτε οἱ τιμές οὔτε ὅλα τά ἄλλα. Οἱ τιμές σ᾽ αὐτή τή ζωή γιά τόν ἅγιο βοηθοῦν ἐμᾶς. Ὅταν τιμοῦμε τόν ὅσιο, ὅταν τιμοῦμε τόν προστάτη μας, ἡ τιμή ἐπιστρέφει σέ ἐμᾶς καί ἐμεῖς θά ἀπολαύσουμε ὅτι ἐκεῖνος ἔκανε κόπους σέ αὐτή τή ζωή καί ἐμεῖς θά τοῦ κάνουμε ἕναν ναό ὄχι γιατί τόν ἔχει ἀνάγκη, ὅπως δέν ἔχει καί ἡ Παναγία μας. Ἔχει ἀνάγκη ἡ Παναγία τόν ναό πού τῆς ἔχουμε; Ὄχι, οὔτε ἡ Παναγία μας ἔχει ἀνάγκη οὔτε οἱ ἅγιοί μας, ἐμεῖς ὅμως ὠφελούμεθα πνευματικά.
Ἄς τό ἔχουμε ὑπόψη μας αὐτό, γιατί κάποιοι λένε ὅτι ὁ ὅσιος Θεοφάνης ἦταν ἁπλός ταπεινός, τί τόν θέλει τόν ναό; Δέν εἶναι ὅμως ἔτσι, ἐμεῖς ὠφελούμεθα ἀπό τόν ναό, γι᾽ αὐτό καί θά κάνουμε τόν ἀγώνα μας καί θά δώσουμε στόν ἅγιο ἕνα σπίτι, νά μήν εἶναι παρείσακτος, νά μήν εἶναι ξένος, ἀλλά νά ἔχει τόν οἶκο του, ὅπου ἐμεῖς θά ὠφελούμεθα, ὅταν θά καταφεύγουμε στόν οἶκο τοῦ πατρός μας.
