Γράφει ο Θωμάς Γαβριηλίδης
Φιλόλογος-Συγγραφέας
Ο ΒΑΘΥΣΤΟΧΑΣΤΟΣ ΔΙΑΣ ΞΟΛΟΘΡΕΨΕ ΤΟΥΣ ΓΙΓΑΝΤΕΣ…
ΧΡΗΣΜΟΣ ΠΟΥ ΔΟΘΗΚΕ ΣΤΟΝ ΙΟΥΛΙΑΝΟ
Τον αποστάτη, όταν γιορτάζοντας τα γενέθλιά του βρισκόταν στην περιοχή της Κτησιφώντας βλέποντας ιππικούς αγώνες:
1. Ο βαθυστόχαστος κάποτε ο Δίας πολεμώντας
2. Των Γηγενών ξολόθρεψε το γένος, που μισούνε το
3. οι Μάκαρες που μένουνε στα Ολύμπια παλάτια.
4. Ο θεόμορφος Ιουλιανός, Ρωμαίων βασιλέας, κυρίεψε μαχόμενος
5. πόλεις και τείχη αψηλά με σίδερο και με φωτιά Περσών συνασπισμένων
6. κι αμείλικτα εδάμασε πολλά και διάφορα έθνη.
7. Αυτός και των Αλαμανών που κατοικούν στη Δύση
8. με μάχες ασταμάτητες τη χώρα κυριεύοντας ρήμαξε τα χωράφια.
ΧΡΗΣΜΟΣ ΔΟΘΕΙΣ ΙΟΥΛΙΑΝΩ
ΤΩ ΑΠΟΣΤΑΤΗ (Ε.Α. XIV, 148)
1. Γηγενών ποτέ φύλον ενήρατο μητίετα Ζευς,
2. έχθιστον μακάρεσσιν Ολύμπια δωματ’ έχουσιν.
3. Ρωμαίων βασιλεύς Ιουλιανός θεοειδής
4. μαρνάμενος Περσών πόλιας και τείχεα μακρά
5. αγχεμάχων διέπερσε πυρί κρατερώ τε σιδήρω
6. νωλεμέως δ’ εδάμασε και έθνεα πολλά και άλλα.
7. Ος ρα και εσπερίων ανδρών Αλαμανικόν ούδας
8. υσμίναις πυκναίσιν ελών αλάπαξεν αρούρας.
ΣΧΟΛΙΑ
Αν ο παραπάνω χρησμός δόθηκε στον Ιουλιανό, (σύμφωνα με σχετικό σχόλιο της έκδοσης της Ελληνικής Ανθολογίας του Β. Λαζανά) το Μάιο του 363, έναν περίπου μήνα πριν από τον θάνατό του (26 Ιουνίου 363), τότε μπορούμε να υποθέσουμε ότι αυτός του έδωσε το θάρρος να ξεκινήσει τη μοιραία εκστρατεία του εναντίον της Περσίας με την υπενθύμιση προηγούμενων κατορθωμάτων του και προπάντων με την αναφορά στο θρίαμβο του Δία εναντίον των γιγάντων, που θα είχε για αυτόν οπωσδήποτε συμβολική σημασία, εφόσον ο Ιουλιανός ήταν λάτρης του Δία και των θεών του Ολύμπου, λατρεία που δεν την έκρυβε πια, από τότε που την είχε αποκαλύψει ευρισκόμενος στην Αντιόχεια της Συρίας το 361, ως βασιλιάς (αυτοκράτορας) των Ρωμαίων.
Επειδή για τον Φλάβιο Κλαύδιο Ιουλιανό, τον γεννημένο στην Κωνσταντινούπολη το 331 ή 332, ο οποίος σκοτώθηκε νεότατος (32 περίπου χρόνων) πολεμώντας τους Πέρσες, όντας αυτοκράτορας λιγότερο από 2 χρόνια, έχω γράψει αρκετά σε προηγούμενο σημείωμά μου (ΛΑΟΣ 29-30 Μαΐου 2021) στο σημερινό μου σημείωμα θα ασχοληθώ με τους Γίγαντες και τον αγώνα τους εναντίον του Δία και των άλλων θεών του Ολύμπου, θέμα που δεν με απασχόλησε άλλη φορά στο παρελθόν.
ΓΙΓΑΝΤΕΣ
Οι Γίγαντες ήταν παιδιά της γης, της οποίας η γονιμοποίηση έγινε από τις σταγόνες του αίματος του Ουρανού, που έπεσαν επάνω της από την πληγή του όταν τον ακρωτηρίασε ο γιος του, ο Κρόνος.
Σε αντίθεση με τους Τιτάνες, οι Γίγαντες δεν ήταν αθάνατοι, γι’ αυτό και η μάνα τους η Γη συνέχεια τους φρόντιζε. Αυτή όντας πικραμένη από την εξόντωση των Τιτάνων, που επίσης ήταν παιδιά της, παρακίνησε τους Γίγαντες να αναλάβουν αυτοί τον αγώνα εναντίον του Δία και των άλλων Ολύμπιων, που δεν μπόρεσαν να φέρουν εις αίσιον πέρας οι Τιτάνες.
Οι Γίγαντες είχαν τεράστιο ανάστημα και τρομερή μορφή και δύναμη, επιπλέον ήταν πολύ περισσότεροι (γύρω στους 100) και από τους Τιτάνες τους Κύκλωπες και τους Εκατόγχειρες.
Πεδίο σύγκρουσης Ολυμπίων-Γιγάντων υπήρξε η Χαλκιδική, στην περιοχή που τότε ονομαζόταν Φλέγρα, ενώ αργότερα ονομάστηκε Παλλήνη (και τώρα είναι πολύ γνωστή ως Χερσόνησος Κασσάνδρας).
Η ΠΑΡΑΤΑΞΗ ΤΩΝ ΘΕΩΝ
Στην πρώτη γραμμή των θεών ήταν ο Δίας και η Αθηνά. Ακολουθούσαν η Ήρα, ο Απόλλων, ο Ήφαιστος, η Άρτεμη, ο Ποσειδώνας, η Αφροδίτη, ή Εκάτη και οι Μοίρες.
ΟΙ ΓΝΩΣΤΟΤΕΡΟΙ ΓΙΓΑΝΤΕΣ
Από τους Γίγαντες οι πιο γνωστοί ήταν οι εξής: Ο Πορφυρίων, ο Αλκυονέας, ο Εγκέλαδος, ο Εφιάλτης, ο Εύρυτος, ο Κλυτίος, ο Πολυβότης ο Πάλλας, ο Γρατίων, ο Άγριος, ο Ιππόλυτος και ο Θόων.
Ο ΗΜΙΘΕΟΣ ΗΡΑΚΛΗΣ
Οι θεοί, όταν βρήκαν δυσκολίες, κάλεσαν ως σύμμαχό τους και τον ημίθεο Ηρακλή, δίπλα στον οποίο μερικές φορές εμφανιζόταν και ο Διόνυσος.
Η ΜΑΝΑ ΓΗ
Η μάνα Γη ήταν αδιάκοπα δίπλα στα παιδιά της και γεμάτη αγωνία προσπαθούσε να τα βοηθήσει όσο μπορούσε, την αντιμάχονταν όμως πάντα ο ίδιος ο Δίας.
Επειδή η Γη δεν άντεχε να βλέπει τα παιδιά της ένα-ένα να σκοτώνονται σκέφτηκε κάποια στιγμή να τα κάνει αθάνατα με ένα μαγικό βοτάνι, αλλά ο Δίας, που την κατασκόπευε, μόλις το αντιλήφθηκε, τη μέρα που η Γη σκόπευε να κόψει το βοτάνι, απαγόρευσε να βγει και να φωτίσει ο Ήλιος τη Γη, ούτε η Σελήνη, ούτε η Ηώ και πήγε ο ίδιος μέσα στο σκοτάδι και το ξερίζωσε.
ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΓΙΓΑΝΤΟΜΑΧΙΑ
Ο Αγώνας θνητών κατά αθανάτων ήταν άνισος, ή ήττα των θνητών Γιγάντων ήταν αναπόφευκτη, παρόλο που βάζοντας το ένα βουνό πάνω στο άλλο προσπάθησαν να ανεβούν στην κορυφή του Ολύμπου.
Ο Ηρακλής κατάφερε να παρασύρει έξω από την Παλλήνη τον πρεσβύτερο των γιγάντων τον Αλκυονέα, και τελικά τον σκότωσε, αυτόν που μέσα στην Παλλήνη ήταν άτρωτος.
Ο Πορφυρίων θέλοντας να εκδικηθεί το θάνατο του αδελφού του όρμησε εναντίον του Ηρακλή, και ήταν έτοιμος να τον σκοτώσει, όταν ξαφνικά είδε πίσω του την Ήρα , την οποία, με επέμβαση αόρατη του Δία, ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα και όρμησε να τη βιάσει, ξεχνώντας τον Ηρακλή, ο οποίος βρήκε τότε την ευκαιρία και τον σκότωσε με το τόξο του.
Η Αφροδίτη, όπως λέει μια παράδοση, χρησιμοποιώντας τα κάλλη της, σαγήνευσε και παράσερνε Γίγαντες, έναν-έναν, σε μια σπηλιά, εκεί περίμενε ο Ηρακλής και τους τόξευε.
Η Αθήνα είχε βάλει στόχο της τον Εγκέλαδο, που λέγεται ότι ήταν ο αρχηγός των Γιγάντων. Κυνηγώντας λοιπόν τον Εγκέλαδο, πέτυχε τελικά να τον καταπλακώσει, ρίχνοντας επάνω του ολόκληρη τη Σικελία. Έπειτα σκότωσε και τον Πάλλαντα και με το δέρμα του (...) έκανε την αιγίδα της, χάρη στην οποία ήταν άτρωτη.
Ο Ποσειδώνας πήρε καταπόδι τον Πολυβώτη και όταν εκείνος βρήκε καταφύγιο στην Κω, ο Ποσειδώνας έκοψε ένα μέρος της Κω, που λεγόταν Νίσυρος και εκτοξεύοντάς το καταπλάκωσε τον Πολυβώτη (που τώρα βρίσκεται κάτω από το νησί της Νισύρου...).
Σε μια από τις τελευταίες φάσεις της Γιγαντομαχίας, ίσως την τελευταία, εμφανίστηκε ο Θεός Διόνυσος με ένα θίασο Σατύρων και Σεληνών καβάλα σε όνους (γαϊδούρια, γομάρια ή γουμάρια). Μόλις οι όνοι πλησίασαν τους Γίγαντες, άρχισαν να γκαρίζουν τόσο τρομακτικά που οι Γίγαντες, νομίζοντας ότι οι θεοί έφεραν στη μάχη κάποια νέα φοβερά τέρατα, το έβαλαν στα πόδια, «ετράπησαν εις άτακτον φυγήν».
Η ΓΙΓΑΝΤΟΜΑΧΙΑ ΠΗΓΗ ΕΜΠΝΕΥΣΗΣ
Η Γιγαντομαχία ενέπνευσε πολλούς καλλιτέχνες, ζωγράφους και γλύπτες. Κορυφαίο έργο με παράστασή της αποτελεί η Ζωφόρος του μεγάλου Βωμού της Περγάμου, του 2ου π.Χ. αιώνα, ο οποίος ολόκληρος αναστηλωμένος αποτελεί ανεκτίμητο θησαυρό του μουσείου Περγάμου του Βερολίνου.
Φωτογραφία: Βωμός της Περγάμου
Η ΛΥΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΚΑΡΥΔΙΩΝ
Η Νικαρέτη είχε 1200 καρύδια και τα μοίρασε ως εξής:
Στην Κλείτη 400, στη Σαπφώ 300, στην Αφροδίτη 240, στη Θεανώ 160, στη Φιλιννίδα 50. Της έμειναν τα τελευταία 50.
