Στην Άγκυρα συναντήθηκαν χθες Δευτέρα 13 Μαΐου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν και ο Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης, σε πνεύμα καλής θέλησης και συνεργασίας.
Οι δύο ηγέτες εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για την πρόοδο που έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα στο πλαίσιο του κοινού σχεδίου δράσης για τη θετική ατζέντα που περιλαμβάνει μέτρα κοινού ενδιαφέροντος σε διάφορους τομείς. Τόνισαν τη σημασία του Κοινού Σχεδίου Δράσης για την οικοδόμηση της οικονομικής συνεργασίας ως βασικού άξονα της διμερούς σχέσης.
Στο πλαίσιο αυτό, οι δύο πλευρές χαιρέτησαν επίσης τη σύσταση του Τουρκοελληνικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου, το οποίο θα προωθήσει την επιχειρηματική συνεργασία με βάση συγκεκριμένους και καλά στοχευμένους τομείς, κι επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους για διπλασιασμό του εμπορικού όγκου μεταξύ των δύο χωρών.
Αναγνωρίζοντας τις κοινές προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής και της σεισμικής ευπάθειας της περιοχής και υπενθυμίζοντας τους τραγικούς σεισμούς του Φεβρουαρίου 2023 στην Τουρκία, οι δύο πλευρές επεσήμαναν την ικανοποίησή τους για τη σύναψη Μνημονίου Συνεργασίας για τη Διαχείριση Καταστροφών και Έκτακτης Ανάγκης.
Οι δύο πλευρές εξέφρασαν επίσης την ικανοποίησή τους για την υπογραφή συμφωνίας για Συνεργασία στους Τομείς της Υγείας και των Ιατρικών Επιστημών.
Δηλώσεις Μητσοτάκη
«Θετική εξέλιξη σε μία εποχή δύσκολη για τη διεθνή ειρήνη, αλλά και για την ευρύτερη σταθερότητα στην περιοχή μας» χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, κατά τις κοινές δηλώσεις μετά την συνάντηση του με τον πρόεδρο της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν. Ο πρωθυπουργός επισήμανε ότι είναι πολύ σημαντικό ότι, αυτή η προσέγγιση έχει ήδη οδηγήσει σε χειροπιαστά αποτελέσματα, με αμοιβαίο όφελος και ότι θα πυκνώσουν στο άμεσο μέλλον οι διμερείς επαφές. Συγκεκριμένα, όπως τόνισε ο κ.Μητσοτάκης θα πραγματοποιηθούν άλλες δυο συναντήσεις με τον κ. Ερντογάν πιθανόν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον, και σίγουρα στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, αλλά και στην ‘Αγκυρα εντός του έτους, όπου θα μεταβεί τόσο ο ίδιος όσο και τα μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου στην επόμενη σύγκληση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας.
Αναφερόμενος στα θέματα όπου υπάρχουν διαφωνίες τόνισε: «Δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μία παράλληλη σελίδα, με τις συμφωνίες μας».
Οικονομία-Μεταναστευτικό
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στα οικονομικά ζητήματα που συζητήθηκαν και τόνισε ότι ο στόχος είναι ο διπλασιασμός των διμερών συναλλαγών σε βάθος πενταετίας, «παρά τις αντιξοότητες του διεθνούς περιβάλλοντος, παρά τα εμπόδια στις διεθνείς εφοδιαστικές αλυσίδες. Κινούμαστε αναμφίβολα προς τη σωστή κατεύθυνση». Ο πρωθυπουργός εξήρε τη συνεργασία των δυο χωρών στην αντιμετώπιση της διακίνησης μεταναστών, η οποία αποδίδει «απέναντι στις παράνομες ροές και απέναντι στους άθλιους διακινητές, οι οποίοι εκμεταλλεύονται τον πόνο απελπισμένων ανθρώπων» και προσέθεσε ότι αυτή η συνεργασία πρέπει να συνεχιστεί και να ενταθεί τόσο στα χερσαία όσο και στα θαλάσσια σύνορά μας…Ξέρουμε, εξάλλου, ότι και οι δύο έχουμε πιεστεί από μεταναστευτικά κύματα. Και η Τουρκία έχει πιεστεί πολύ. Γι’ αυτό και η Ελλάδα ανέκαθεν συμφώνησε και εξακολουθεί να συμφωνεί στη χρηματοδότηση της Τουρκίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όπως συμφωνούμε και με ευρωπαϊκό σχέδιο ώστε να ανακουφιστεί με τη σειρά της μέσω οργανωμένων μετεγκαταστάσεων» είπε ο κ.Μητσοτάκης.
Μειονότητες
Αναφερόμενος στα θέματα των μειονοτήτων ο Έλληνας πρωθυπουργός είπε ότι οι μειονότητες στις χώρες μας προσδιορίζονται από τη Συνθήκη της Λωζάνης, και αποτελούν μια γέφυρα φιλίας μεταξύ των δύο λαών μας.
Όπως είπε ο πρωθυπουργός με νόημα, από τη μια πλευρά, η ελληνική μειονότητα, «έστω και δραστικά μειωμένη πληθυσμιακά, εμπλουτίζει την κοινωνική και την πολιτιστική ζωή της Τουρκίας. Χρειάζεται όμως και τη στήριξη της τουρκικής πολιτείας για να συνεχίσει να το πράττει».
Αναφερόμενος στη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη, είπε ότι «Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι συμπολίτες μας διαβιούν αρμονικά με την ευρωπαϊκή αλλά και την ελληνική έννομη τάξη να τους εγγυάται ένα καθεστώς ίσων ευκαιριών» και διαβεβαίωσε τον κ.Ερντογάν ότι «ο ίδιος σε αυτόν τον στόχο είμαι προσωπικά προσηλωμένος». Και προσέθεσε: «Όπως έχω ήδη τονίσει, ο χαρακτηρισμός της μειονότητας ως θρησκευτικής προβλέπεται ρητά στη Συνθήκη της Λωζάνης, ενώ το έμπρακτο ενδιαφέρον της ελληνικής πολιτείας για την ευημερία της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη εκδηλώνεται με την αυτονόητη τήρηση των αρχών ισονομίας και ισοπολιτείας για τα μέλη της, όπως και για όλους τους Έλληνες πολίτες, αλλά -και θέλω να το τονίσω αυτό- και με τη λήψη ειδικών μέτρων που απολαμβάνουν οι μουσουλμάνοι της χώρας μας. Και θεωρούμε επιτυχία μας την ενεργό παρουσία της μειονότητας στην ελληνική πολιτική και κοινωνική ζωή και θα ήταν ευχής έργον αν την ίδια άνθιση γνώριζε και ο, δυστυχώς, διαρκώς συρρικνούμενος ελληνισμός στην Τουρκία».
Μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε επίσης στην μετατροπή της Μονής της Χώρας σε τζαμί για την οποία εξέφρασε τη δυσαρέσκεια του, και είπε ότι ο σεβασμός των διεθνών κανόνων προστασίας της θρησκευτικής και της πολιτιστικής κληρονομιάς, «εντάσσεται στο πνεύμα της αρμονικής συνύπαρξης και ιδίως όταν μιλάμε για μνημεία τα οποία αποτελούν πανανθρώπινη περιουσία υπό την ομπρέλα της UNESCO». Επισήμανε, επίσης, ότι «κατ’ ελάχιστον είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να διαφυλάξουμε την ξεχωριστή πολιτιστική αξία αυτού του μνημείου έτσι ώστε να μπορεί να είναι επισκέψιμο από όλους και να μπορούν όλοι να απολαμβάνουν αυτόν τον πολύ σημαντικό πολιτιστικό θησαυρό, που πιστεύω ότι αποτελεί και ένα σημείο αναφοράς στην ιστορία της ίδιας της Κωνσταντινούπολης».
Για τις διεθνείς εξελίξεις
Τέλος, ο κ.Μητσοτάκης αναφέρθηκε στις διεθνείς εξελίξεις στον πόλεμο στην Ουκρανία και στις συγκρούσεις στη Γάζα, όπου χαρακτήρισε τη «Χαμάς» «τρομοκρατική οργάνωση που δεν εκπροσωπεί τον παλαιστινιακό λαό», κάτι με το οποίο διαφώνησε ο κ.Ερντογάν που παρενέβη εκτός πρωτοκόλλου μετά τις δηλώσεις του κ.Μητσοτάκη λέγοντας ότι «η Χαμάς δεν είναι τρομοκρατική οργάνωση». Ο πρωθυπουργός απάντησε τα εξής: «Ας συμφωνήσουμε, κ. Πρόεδρε, ότι διαφωνούμε στο θέμα αυτό, αλλά ας συμφωνήσουμε ότι συμφωνούμε στην ανάγκη αυτή τη στιγμή να υπάρχει μια άμεση κατάπαυση του πυρός και πάνω απ’ όλα, πάνω απ’ όλα να προστατευθούν οι άμαχοι Παλαιστίνιοι, που είναι και τα άδικα, τα μεγάλα θύματα αυτού του πολέμου».
Για το Κυπριακό τονισε ότι «είναι ένα ζήτημα το οποίο παραμένει υψίστης σημασίας για εμάς. Ένα ζήτημα στο οποίο προφανώς και διαφωνούμε, όμως το αντίδοτο σε οποιοδήποτε αδιέξοδο δεν μπορεί να είναι άλλο από το διάλογο. Γι΄ αυτό και χαίρομαι για τον ορισμό της κας Holguín ως προσωπικής εκπροσώπου του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών και θεωρώ ότι πρέπει να της δοθεί χρόνος για την αναζήτηση μίας λύσης στο πλαίσιο των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού, ξεκινώντας με την εποικοδομητική συζήτηση μεταξύ των δύο μερών».
Δηλώσεις Ερντογάν
Ο Ταγίπ Ερντογάν ανέφερε πως η συζήτηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη ήταν «παραγωγική, ειλικρινής και εποικοδομητική». Σημείωσε πως συζητήθηκαν διμερή ζητήματα, όπως επίσης και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας. «Η ανταποδοτική επίσκεψη του αξιότιμου Κυριάκου αποτελεί αντικατοπτρισμό αυτής της συμφωνίας. Τον ευχαριστώ για την ειλικρίνειά του στο θέμα της ανάπτυξης των διμερών σχέσεων», τόνισε μεταξύ άλλων.
Στη συνέχεια ο Τούρκος πρόεδρος έθεσε το θέμα της «τουρκικής μειονότητας στη Θράκη» και έκανε λόγο πως υπάρχει θέληση να λυθούν τα επιμέρους προβλήματα. Σχετικά με το Κυπριακό ζήτησε να επιτευχθεί μια «δίκαιη λύση». «Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να μιλήσει με πιο δυνατή φωνή για το θάνατο των 35.000 αμάχων», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος για τον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς. «Αντιστασιακή οργάνωση η Χαμάς, δίνει μάχη για τα εδάφη της. Θα μας λυπούσε αν τη θεωρούσατε τρομοκρατική οργάνωση» υπογράμμισε ο Ερντογάν. «Δεν υπάρχει πρόβλημα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, όσο μεγάλο και να είναι, που να μην μπορεί να λυθεί», είπε ο Ερντογάν και τόνισε πως «εστιάζουμε στη θετική ατζέντα». «Χώρα υπόδειγμα η Τουρκία στην προστασίας της πολιτισμικής κληρονομιάς», είπε για τη μετατροπή της Μονής της Χώρας σε Τζαμί, σημειώνοντας πως πρόκειται για απόφαση που ελήφθη το 2020. «Το Καρί Τζαμί είναι ανοιχτό για επίσκεψη από όλους», σημείωσε.
