Γράφει ο ΠαναγιώτηςΠαπαδόπουλος
Φιλόλογος
Η κατάληψη της πόλης Φαμαγκούστα από τα τουρκικά στρατεύματα σήμανε και το οδυνηρό τέλος της Νήσου. ήταν το αρχαιότερο όνομα αυτό. Αναφέρεται από τον 4ο μ.Χ, , με τη φράγκικη ονομασία της ,που σημαίνει ο, τι είναι χωμένη στην άμμο,. αιώνα. Είναι το νησί της ομορφιάς, της Αφροδίτης, Θεάς η Κύπρος που έζησε στην ιστορική της πορεία από το 1489 μέχρι το 1570 πολλές καταστροφές, θανάτους και εξορίες από διάφορους εισβολείς ς.. Έτσι διαβάζουμε ότι υπήρξε για πολλά χρόνια υποταγμένη στους Ενετούς.
« Τον Φεβρουάριο του 1570 η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε αξιώσει από την Ενετική Δημοκρατία να της παραδώσει την Κύπρο, η οποία ήταν το μόνο τμήμα της Ανατολής. Ο ισχυρός οθωμανικός στρατός που αριθμούσε τότε 200 χιλιάδες αποβιβάστηκε στην Κύπρο την 1η Ιουλίου και κατέλαβε το μεγαλύτερο μέρος της υπαίθρου . Στη συνέχεια καταλήφθηκαν πολλές πόλεις μεταξύ των οποίων η Λεμεσό, Λάρνακα, και μετά από πολιορκία επτά εβδομάδων καταλήφθηκε και η πρωτεύουσα της νήσου, Λευκωσία. Προέβησαν σε βαρβαρότητες σφάζοντας σε μια μέρα δύο χιλιάδες κατοίκους , ενώ η όμορφη παραλιακή πόλη της Κερύνειας παραδόθηκε για να αποφύγει την καταστροφή. Παρέμενε, πλέον η οχυρωμένη πόλη της Φαμαγκούστα, η Αμμόχωστος (χωμένη στην άμμο) η οποία αμύνετο σταθερά στις τουρκικές επιθέσεις και τα σχέδιά τους. Πριν από πολλά χρόνια οι κάτοικοι μαζί με τους Ενετούς είχαν κατασκευάσει οχυρωματικά έργα με ξύλινα υποστηρίγματα και αμμόσακους για να προφυλαχτούν από τους βομβαρδισμούς.. Κατά τη διάρκεια των συμπλοκών μεταξύ Ενετών και Τούρκων μέχρι της 31 Ιουλίου του 1570 σκοτώθηκε ο γιος του Καρά Μουσταφά αρχηγού των Τούρκων και πλέον των 80 χιλιάδων στρατιωτών του, αποφάσισε την ολοκληρωτική καταστροφή της πόλης.
Οι Φράγκοι μαζί με τους Έλληνες και με Αρχηγό το ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΆΡΧΗ ΜΠΡΑΓΚΑΝΤΙΝ απέκρουσαν τις επιθέσει των Οθωμανών και , παρά την πείνα και τις κακουχίες, υπερασπίζονται την πόλη από τις 19 Ιουλίου που άρχισαν οι τουρκικές επιθέσεις μέχρι τις 31 Ιουλίου 1570.
Όμως, κατά την διάρκεια των συμπλοκών σκοτώθηκε ο πρωτότοκος γιος του Καρά Μουσταφά. Αγανακτισμένος ο Τούρκος πολέμαρχος, που έχασε το γιο του και 80 χιλιάδες άνδρες στην πολιορκία, πρότεινε στους υπερασπιστές του νησιού Συνθηκολόγηση. Ο Μπραγκατίν εξουθενωμένος αντιλαμβάνεται το μάταιο του αγώνος και τον θάνατο πολλών κατοίκων επιμένει στην υπεράσπιση της Αμμοχώστου και δεν έκανε την πρόταση των Τούρκων δεκτή. Η Συνθηκολόγηση προέβλεπε την παροχή της ελευθερίας του ιδίου, του Μπραγκαντίν, της οικογενείας και της συνοδείας του, με αποχώρηση από το νησί παίρνοντας μαζί τους όλα τα περιουσιακά τους στοιχεία. Ο Μπραγκαντίν, αν και εξαντλημένος δεν πείστηκε στην αξιοπιστία της Συνθήκης αλλά ύστερα υπό την πίεση των υπολοίπων του περιβάλλοντός του., μη μπορώντας να λάβει βοήθεια από τη Βενετία και την Ιερή Συμμαχία, ενέδωσε στην συνθηκολόγηση . Η Συνθήκη προέβλεπε την υπόσχεση «για να σας στείλουμε με τα πλοία μας όπου θέλετε να πάτε στις χριστιανικές χώρες ο Μπραγκαντίν αναγκάστηκε τελικά να παραδώσει την πόλη την 1η Αυγούστου 1571».
Υπογράφτηκε η συνθηκολόγηση και ακολούθησε το μαρτύριο του Μπραγκαντίν. Οι Τούρκοι μπήκαν στην πόλη και μόλις οι Βενετοί επιβιβάσθηκαν στα καράβια για να φύγουν ,που τους είχε παραχωρήσει ο Μουσταφά για να φύγουν ανοίχτηκαν στη Θάλασσα,. Αμέσως ο Καρά κάλεσε τον Μπραγκαντίν και τη συνοδεία του να επιστρέψουν. Οι Τούρκοι τους αφόπλισαν και τους έσφαξαν όλους. Ο Μπριγκαντίν υπέστη φρικαλέα μαρτύρια. Στις 17 Αυγούστου1571 τον έσυραν στους δρόμους της Αμμοχώστου όπου στο τέλος τον εξευτέλισαν και τον ταπείνωσαν δημοσίως. Μετά, τον έδεσαν στην κολόνα και τον έγδαραν ζωντανό.. Ο Τούρκος Καρά Μουσταφά ,αφού αιματοκύλισε την Κύπρο και την Αμμόχωστο Φαμαγκούστα, συνέχισε σύμφωνα με τη διαταγή του Σουλτάνου, το έργο της κατάκτησης και της Πελοποννήσου., αφού άφησε 40 χιλιάδες στρατό στην Κύπρο,
Λέγεται ότι κάποιος απέκρυψε το δέρμα του νεκρού και το μετέφερε στην πλατεία της Βενετίας και στη συνέχεια στη βασιλική των Αγίων Ιωάννου και Παύλου όπου βρίσκεται. Το γεγονός αυτό συγκλόνισε τον κλήρο και τους κατοίκους της Καθολικής Εκκλησίας και ζήτησαν την άμεση τιμωρία των ενόχων.
Αμέσως συγκροτήθηκε ισχυρός στόλος της Ιερής Συμμαχίας αποτελούμενος από τον λαό της Ισπανίας, της Βενετίας, της Γένουας, των Ιπποτών της Μάλτας, του δουκάτου της Σαβοΐας, του δουκάτου του Ουρμπίνο, του μεγάλου δουκάτου της Τοσκάνης και του Πάπα υπό την ονομασία (Ιερή Ένωση), και κατευθυνθήκαν στην Ελλάδα. ‘Όταν συνάντησε τον Οθωμανικό στόλος, τον υποχρέωσε να εισέλθει στην είσοδο του Πατραϊκού Κόλπου –στην πόλη του Ναυπλίου.
Όταν ο Τούρκος αρχηγός αρνήθηκε την πρόταση περί Συνθήκης τότε ένας αξιωματικός του Συμμαχικού στόλου, σήκωσε το λάβαρο του Πάπα και ζήτησε την τιμωρία απίστων. Η σύγκρουση ήταν φοβερή και εξελίχτηκε ραγδαία καταστροφή σε βάρος το Τουρκικού στόλου. Το λιμάνι ήταν ο υγρός τάφος του τουρκικού στόλου. Ο συμμαχικός στόλος κατατρόπωσε τα τουρκικά πλοία με τα βενετσιάνικα πληρώματα να ορμούν στα αντίπαλα καράβια με την ιαχή, «θυμηθείτε την Αμμόχωστο». Η ναυμαχία αυτή είχε μεγάλη ιστορική σημασία γιατί ήταν η πρώτη ήττα του Οθωμανικού στρατού. Αυτό ήταν το τραγικό τέλος της Νήσου. Το ημερολόγιο τότε έγραφε. 7 Οκτωβρίου 1571.