Του ιερέως
Παναγιώτου Σ. Χαλκιά
Κοντόφθαλμος και περιορισμένος στα υλικά μόνο πλαίσια ο άνθρωπος της εποχής μας, φίλοι αναγνώστες. Αδιαφορεί, πολλές φορές, για κάθε είδους πνευματική συζήτηση. Κι όταν θέλει να μορφωθεί, θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε ως άνθρωπο που όλη του την προσοχή και τη διάθεση τα έχει περιορίσει στο πως θα αποκτήσει περισσότερες γνώσεις στο συντομότερο χρόνο και κατά τον ευκολότερο τρόπο. Ενδιαφέρεται να γίνει σοφός, θέλει να έχει γνώμη για όλα. Αλλά βιάζεται. Δεν έχει καιρό για χάσιμο. Χρησιμοποιεί κάθε μέσο που θα του δώσει συμπυκνωμένες γνώσεις και τυποποιημένες.
Όταν δεν είναι επιστήμονας, θέλει να τα ξέρει όλα. Να είναι «ειδικός» στο καθετί. Τον βλέπετε να χαμογελά, περιφρονητικά μάλιστα, όταν οι άλλοι έχουν αντίθετες απ’ αυτόν γνώμες και ιδέες. Με υπεροπτική βεβαιότητα εκφράζεται και υποστηρίζει απόψεις για τα πιο απίθανα και διαφορετικά πράγματα. Πάντοτε με την ίδια προκατάληψη. Πως καθετί που δεν το ξέρει αυτός ή δε χωράει το μυαλό του είναι ξεπερασμένο ή απόβλητο. Μπορεί γενιές ολόκληρες να ασχολήθηκαν με ορισμένες αλήθειες και η πείρα να τις έχει ξεκαθαρίσει. Μπορεί να έχουμε σαφή αντίληψη δικαιωμένη από την ιστορία για ορισμένες ιδέες. Δεν έχει καμία αξία, καμία σημασία γι’ αυτόν. Όταν δεν ταιριάζουν στο καλούπι του μοντέρνου ανθρώπου, είναι απορριπτέα.
Όταν πάλι είναι επιστήμονας ο σύγχρονος άνθρωπος, συντονίζει τις μελέτες και τα ενδιαφέροντά του σ’ ένα περιορισμένο αντικείμενο. Ειδικεύεται. Αγνοεί τα θέματα των παραπλησίων κλάδων της Επιστήμης του ακόμη. Εν τούτοις, με το κύρος του ειδικευμένου επιστήμονα, νομίζει κι αυτός πως μπορεί να έχει γνώμη βαρύνουσα για όλα τα γενικού ενδιαφέροντος προβλήματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Υλικής ή πνευματικής φύσεως προβλήματα. Αν και ο σύγχρονος άνθρωπος εξαντλεί όλη του τη δραστηριότητα, το ενδιαφέρον και τις δυνάμεις για του μυαλού του την τροφοδοσία, όχι τη μόρφωση πάντοτε. Δε λογαριάζει τα βαθύτερα πνευματικά ενδιαφέροντα, της καρδιάς τις απαιτήσεις, τον ψυχικό κόσμο. Αν, όμως, γίνει συζήτηση και για πνευματικά θέματα, παίρνει θέση –αρνητική συνήθως- και απαιτεί να θεωρείται σαν αναμφισβήτητης αξίας η γνώμη του.
Με πλούσιες γνώσεις, λοιπόν, και τεχνικές ικανότητες τεράστιες ο σημερινός άνθρωπος. Έτοιμος να κατακτήσει με το πρώτο ανεπαίσθητο βήμα που έκαμε. Έχει την ιδέα πως δεν υπάρχει όριο για τις επιδιώξεις του είτε στον κόσμο των άστρων, είτε σ’ οποιονδήποτε τομέα της επίγειας δραστηριότητας και της επιστημονικής του έρευνας ή της τεχνικής του προόδου.
Να, όμως, που δεν είναι μόνο αυτός ο κόσμος. Μαθαίνει το καθετί για την έξω απ’ αυτόν υλική πραγματικότητα. Ανατέμνει το ίδιο του το σώμα και γνωρίζει το σκοπό και τη λειτουργία της πιο μικρής ίνας του. Αλλά του μένει άγνωστη η ίδια του εσωτερική, η πραγματική του υπόσταση. Αντιλαμβάνεται πως δεν είναι πραγματικότητα μόνο ότι η έρευνα και η επιστήμη του παρουσιάζει. Υπάρχει και κάτι άλλο που δεν ερευνάται και δεν πιάνεται με τη λογική. Υπάρχει ο κόσμος που μένει πέρα από τη λογική και εν τούτοις τον νιώθεις, τον ζεις.
Έφθασε του 21ου αιώνα ο άνθρωπος να κατανοήσει και να κερδίσει, να κυβερνήσει ό,τι βρίσκεται έξω απ’ αυτόν. Και έχασε τον εαυτό του. Αυτό του δημιουργεί μέσα του το κενό, το ανικανοποίητο. Όμως, δεν θέλει να δεχθεί το δρόμο, το μοναδικό δρόμο που θα τον ολοκληρώσει και θα τον βγάλει από το αδιέξοδο. Θέλει να μένει ξένος προς την πίστη. Γι’ αυτό και η ζωή του παίρνει της τραγικότητας τη μορφή.
Αλήθεια! Είναι απάνθρωπο να αποκρούει ο ίδιος ο άνθρωπος τη μοναδική διέξοδο της ευτυχίας του. Είναι ένα πείσμα που μένει σ’ αυτό με σαδισμό. Τυραννώντας τον εαυτό του με πλήρη συνείδηση. Με όλη του τη θέληση. Εν γνώσει του. Δέχεται να συζητήσει οποιεσδήποτε λύσεις, οποιουσδήποτε τρόπους ζωής. Ένα μόνο απορρίπτει: Το να δεχθεί την αλήθεια που μας αποκάλυψε ο Χριστός. Μιλάει γι’ αυτήν με προκατάληψη αδικαιολόγητη. Τη θεωρεί ξεπερασμένη και ανίκανη να δώσει απάντηση σωστή στα μεγάλα και αιώνια προβλήματα, χωρίς να την εξετάσει καν. Αποδέχεται κάθε αντίθετη θεωρία, ως κάτι καινούργιο έστω κι αν έχει ακουσθεί πριν από αιώνες και δοκιμάστηκε για να αποδειχτεί ψεύτικη.
Μέσα στη ζάλη των υλικών απολαύσεων και ανέσεων, μέσα στο θόρυβο των επιτευγμάτων του, πάει να χάσει ο σημερινός άνθρωπος την επαφή του με το Θεό. Θέλει να ζήσει χωρίς Θεό. Πιστεύει στον εαυτό του, όχι σαν μια ψυχοσωματική ενότητα, ούτε σαν ηθική προσωπικότητα. Στη δύναμη του μυαλού και των χεριών του πιστεύει. Δεν έχει καν πίστη. Περιορίζει τον κόσμο του σε ό,τι πιάνει και βλέπει. Σ’ ό,τι με τη σκέψη και τη λογική, την περιορισμένη ανθρώπινη λογική του, αντιλαμβάνεται. Κα κάνει άχαρη τη ζωή του. Χωρίς πνεύμα. Χωρίς καρδιά. Θεωρεί τα συναισθήματα ως αδυναμία. Κάτι το ανασταλτικό στη δύναμη και την πρόοδο. Χωρίς ψυχή.
Έτσι, όμως ξεγελάει τον εαυτό του. Γιατί το πνεύμα έχει τις απαιτήσεις του, που αν δεν ικανοποιηθούν, κάνουν ανούσια τη ζωή. Και η καρδιά έχει τα δικαιώματά της, που αν δεν τα προσέξουμε θα μας κυνηγάει η ανία και η απογοήτευση. Πριν είναι αργά, φίλοι αναγνώστες, ας ανοίξουμε την καρδιά μας να θρονιαστεί η πίστη. Κι ας την αφήσουμε με συνέπεια να οδηγεί τα βήματά μας στη ζωή, στον κόσμο μέσα.
