Η ανέγερση του Πολυκεντρικού Μουσείου στη Βεργίνα σε συνδυασμό με τις νέες σημαντικές ανακαλύψεις ευρημάτων και Βασιλικών τάφων, φαίνεται ότι κατατάσσουν πλέον τη Βεργίνα και γενικότερα την περιοχή της Βέροιας στον δήμο της οποίας ανήκει, μεταξύ των κορυφαίων τουριστικών προορισμών αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Συνειδητοποιώντας αυτό το γεγονός, ο δημοτικός σύμβουλος και αντιδήμαρχος τουρισμού Άρης Λαζαρίδης, έχει ήδη καταρτίσει μια πρόταση εμπεριστατωμένη, τεκμηριώνοντας τους λόγους για τους οποίους θα πρέπει να μετονομαστεί ο Δήμος Βέροιας σε «Δήμο Βέροιας- Αιγών».
Συγκεκριμένα στην πρότασή του που θα καταθέσει και στο Δημοτικό Συμβούλιο αναφέρει τα εξής:
“ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΜΕΤΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΒΕΡΟΙΑΣ
ΣΕ «ΔΗΜΟΣ ΒΕΡΟΙΑΣ – ΑΙΓΩΝ»
Αιγές, η πρώτη πόλη των Μακεδόνων
Βέροια, η μητρόπολις των Μακεδόνων
Δήμος Βέροιας - Αιγών, ο πρώτος δήμος των Μακεδόνων
Εντός του καλλικράτειου Δήμου Βεροίας εμπίπτουν:
• Ο σημαντικότερος και με τη μεγαλύτερη επισκεψιμότητα αρχαιολογικός χώρος στη βόρεια Ελλάδα, ο Αρχαιολογικός Χώρος των Αιγών, ο οποίος είναι εγγεγραμμένος στον Διαρκή Κατάλογο των Μνημείων Εξέχουσας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ. Ο δήμος Βέροιας είναι από τους λίγους δήμους στον ελλαδικό χώρο που έχει το προνόμιο να διαθέτει εντός των διοικητικών του ορίων μνημείο ΟΥΝΕΣΚΟ.
• Τρία Μουσεία, το Μουσείο των Βασιλικών Τάφων των Αιγών, το Αρχαιολογικό Μουσείο Βεροίας, το Βυζαντινό Μουσείο Βεροίας και σε λίγο χρονικό διάστημα το νέο κτήριο του Πολυκεντρικού Μουσείου των Αιγών. Τα μουσεία αυτά ήδη αποτελούν ένα επιμέρους δίκτυο, με θεσμοθετημένο ενιαίο εισιτήριο.
• Σημαντικότατα βυζαντινά, οθωμανικά και νεότερα μνημεία, επισκέψιμα και υπό ανάδειξη, που συμπληρώνουν τη μνημειακή τοπογραφία της περιοχής διαχρονικά.
Η περιοχή όπου εκτείνονται τα διοικητικά όρια του καλλικράτειου Δήμου Βεροίας αποτελεί διαχρονικά μία γεωγραφική και ιστορική ενότητα. Στο μεγαλύτερό της μέρος συμπίπτει με τα αρχαία όρια των πόλεων των Αιγών και της Βεροίας. Τα όρια αυτά, καθόλου αυθαίρετα, υπαγορεύονται αφενός μεν από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του φυσικού περιβάλλοντος και του τοπίου, αφετέρου δε από τις ιδιαίτερες ιστορικές συνθήκες που αναπτύχθηκαν στην περιοχή και της προσδίδουν εν τέλει τον μοναδικό της χαρακτήρα.
Στην αρχαιότητα οι πόλεις στην περιοχή οργανώνονται σύμφωνα με το ομηρικό πρότυπο, κατά το οποίο γύρω από ένα διοικητικό, πολιτικό και θρησκευτικό κέντρο, το άστυ, οργανώνονται περιφερειακά, στη χώρα, διάσπαρτοι δορυφορικοί οικισμοί. Άστυ και χώρα αποτελούν την πόλιν, για αυτό άλλωστε και ο πληθυντικός αριθμός Αιγαί, όπως Αθήναι, Μυκήναι, δηλώνει όχι απλώς το τειχισμένο πόλισμα, αλλά ένα σύνθετο και ευρύ γεωγραφικό-πολιτικό μόρφωμα, με πανάρχαιες καταβολές.
Οι Αιγές υπήρξαν η πρώτη πόλη των Μακεδόνων. Η πόλη με την πρωτεύουσα σημασία για τους βασιλείς και τους Μακεδόνες. Οι Αιγές, άστυ και χώρα, είναι η κοιτίδα του βασιλείου, ο τόπος όπου ριζώνουν όλες οι ιστορίες για την καταγωγή και τις θεϊκές του απαρχές, το σημείο και η εκκίνηση για τη διάδοση του ελληνικού πολιτισμού στα πέρατα της οικουμένης. Για αυτό τον λόγο οι Αιγές είναι ο τόπος όπου θάβονται όλοι οι βασιλείς των Μακεδόνων. Ο Ηρόδοτος, έχοντας επισκεφτεί κατά πάσα πιθανότητα τις Αιγές τον 5ο αι. π.Χ., παραδίδει τον ιδρυτικό μύθο της δυναστείας των Τημενιδών και του πρώτου βασιλιά Περδίκκα, των απογόνων, δηλαδή, του Δία και του Ηρακλή, της οικογένειας του Φιλίππου και του Αλεξάνδρου. Οι Αιγές εκτείνονταν νότια του ποταμού Αλιάκμονα. Τα όρια της χώρας των Αιγών ήταν προς τα δυτικά και βόρεια ο Αλιάκμονας, προς τα ανατολικά ο ποταμός Άσκορδος (σημ. Κρασοπούλης) και νότια η κορυφογραμμή των Πιερίων.
Στους αιώνες που ακολούθησαν τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου η Βέροια αναπτύσσεται και ακμάζει, για να γίνει την εποχή της ρωμαιοκρατίας το πολυάνθρωπον άστυ που θα επιδείξει λαμπρά επιτεύγματα αστικού βίου. Από τη Βέροια κατάγεται η δεύτερη μακροβιότερη βασιλική δυναστεία των Μακεδόνων, οι Αντιγονίδες. Είναι αυτοί που θα βασιλέψουν μέχρι τη ρωμαϊκή κατάκτηση. Όταν πια το μακεδονικό κράτος θα στερηθεί την αυτονομία και το κυριότερο τους βασιλείς του, και όταν πια η πρώτη πόλη, οι Αιγές, θα έχει καταστραφεί, στη Βέροια θα συνέρχεται το Κοινόν των Μακεδόνων, ο θρησκευτικός θεσμός που θα ενώνει τους Μακεδόνες αιώνες μετά την κατάλυση του βασιλείου. Η χώρα της Βέροιας εκτεινόταν δυτικά και βόρεια του Αλιάκμονα έως το ρέμα Σκρόπ, στην περιοχή του Τριλόφου. Η Βέροια ακόμα και σήμερα διατηρεί το αρχαίο ρυμοτομικό της σύστημα.
Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας στην ίδια περιοχή, το Ρουμλούκι, όπου κυριαρχεί το χριστιανικό-ελληνικό στοιχείο, στοιχεία της τοπικής παράδοσης, όπως οι τοπικές γυναικείες ενδυμασίες (π.χ. κεφαλόδεσμος/κατσούλι) θα παραπέμπουν με επιμονή στην παρελθόν του αρχαίου μακεδονικού βασιλείου.
Η ιστορική εξέλιξη δείχνει ότι οι πόλεις και οι οικισμοί στην περιοχή διέσωσαν στην πορεία του χρόνου ένα από τα κατεξοχήν χαρακτηριστικά του αρχαίου βασιλείου των Μακεδόνων: την αναφορά, την ανάμνηση και την πίστη στην πρώτη αρχή και πυρήνα που είναι οι Αιγές.
H μετονομασία του Δήμου Βεροίας σε «Δήμο Βέροιας – Αιγών» ανταποκρίνεται:
• στην ιστορική πραγματικότητα και εξέλιξη από το αρχαίο βασίλειο των Μακεδόνων στο Ρουμλούκι και στη σύγχρονη εποχή
• στη γεωγραφική και πολιτισμική ενότητα που συνθέτουν το τοπίο και οι άνθρωποι διαχρονικά
• στις σύγχρονες ανάγκες για τη διαχείριση του πολιτισμικού αποθέματος, κύριου, αν όχι του κυριότερου, μοχλού ανάπτυξης στην περιοχή.
ΑΡΗΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ
ΑΝΤ/ΡΧΟΣ ΤΕΧΝΙΚΩΝ
ΕΡΓΩΝ κ΄ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ”
