«Αν και πέρασαν 92 χρόνια από το θάνατό του, δεν ξεχάστηκε, γιατί η προσφορά του υπήρξε πολύ μεγάλη και τα ίχνη της διάβασής

του παράμειναν και θα παραμείνουν ανεξίτηλα»

Ο αείμνηστος Νικόλαος Αντωνιάδης ανήκει στους εμβληματικούς και ένδοξους άντρες που γεννήθηκαν στη Βέροια, την οποία δόξασαν (αυτήν) και τον Ελληνισμό.

Η όλη δράση και προσφορά του

Πνεύμα προοδευτικό εκλέχθηκε Πρόεδρος του Συλλόγου «Μέλισσα» το 1911 με απίστευτες δραστηριότητες. Τάσσεται στο πλευρό των πτωχών και τους υπερασπίζεται κατά τέτοιο τρόπο που ονομάζεται γιατρός των πτωχών.

Από τη θέση του Δημάρχου Βέροιας (1919-1920 και 1922-1923) παρουσίασε σημαντικό έργο. Παίρνει μέρος στα εκπαιδευτικά δρώμενα της πόλης μας ως εφοροεπίτροπος. Εκλέχθηκε από τη Δημογεροντία ως μέλος των 57 εκλεκτόρων για την αναθεώρηση του Κοινοτικού Κανονισμού.

Στον κοινωνικό τομέα ήταν υπέρμαχος στο να δίδονται επιδόματα σε πάμπτωχους μαθητές-τριες για σπουδές.

Βοήθησε τους Βεροιώτες ως γιατρός, φαρμακοποιός και κλινικάρχης. Αποτυπώθηκε στη μνήμη των συγχρόνων του και των μεταγενέστερων, στους κώδικες (1) της Ι. Μητροπόλεως Βεροίας και στα βιβλία των συγγραφέων (Αν. Χριστοδούλου, Ι. Παπαδάκη-Στάϊκου, Γ.Χ. Χιονίδη, Παύλου Πυρινού, Σταύρου Πυλυζωΐδη, Αντώνη Κολτσίδα κ.ά.).

Ευεργέτης της Φ.Α.Κ. Βέροιας

Θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφέραμε και τις μεγάλες ιατρικές υπηρεσίες που πρόσφερε δωρεάν για χρόνια στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών Βεροίας, η οποία για τον λόγο αυτό τον ανεκήρυξε ευεργέτη της Αδελφότητας και του έστειλε το εξής έγγραφο: (2)

«Τω ευεργέτη της Αδελφότητας των Κυριών

Κον Νικόλαο ΑΝτωνιάδην, ιατρόν

Ενταύθα

Αξιότιμε Κύριε,

Η από τριετίας και πλέον πρόθυμος υμετέρα επιστημονική δωρεάν αγωγή προς αναξιοπαθούντας ασθενείς της πατρίδος μας… πληροί ευγνωμοσύνης απείρου άπασαν την ολομέλειαν του Σωματείου.

Διιερμηνεύοντας ήδη υμίν του ευγνωμοσύνην ταύτην δηλοποιούμεν υμίν… και να παρακαλέση υμάς όπως δέχησθε εν τω μέλλοντος τας αποδείξεις της εκάστοτε Προέδρου του Σωματείου ανεξαρτήτως συνοικιών… επί τούτοις παρακαλούμεν όπως δεχθήτε την διαβεβαίωσιν της εξαιρέτου προς υμάς ευγνωμοσύνης και υπολήψεως.

Η Γεν. Γραμματέας – Αφροδίτη Τριανταφύλλου

Η Πρόεδρος – Ελένη Μ. Χριστοδούλου

Εν Βεροία τη 23 Ιανουαρίου 1911

Πέρα από τις ιατρικές υπηρεσίες, βοήθησε και οικονομικά την Αδελφότητα.

Είχε και την αρετή της «ευγνωμοσύνης».

Συνήθως η αχαριστία είναι τέκνον της ευεργεσίας. Αυτό δεν ίσχυσε για τον Νικόλαο Αντωνιάδη.

Παραθέτω ένα πρακτικό της Εφορείας του κώδικα 21ου της Ιεράς Μητροπόπελεως Βεροίας από τον οποίο φαίνεται η αρετή της «ευγνωμοσύνης» (3) που είχε ο Νικόλαος Αντωνιάδης.

«Συνεδρία 21ης Οκτωβρίου 1907.

(Προεδρεία της Α.Σ. του Μητροπολίτου Αποστόλου).

Κατόπιν προτάσεως της Α.Σ. του κ. Προέδρου απεφασίσθη να τελεσθή αρχιερατικό μνημόσυνο παρόντων παντός του προσωπικού διδάσκοντός τε και διδασκομένου τη 26η Οκτωβρίου υπέρ αιωνίου μνήμης και αναπαύσεως του Μεγάλου των Εκπαιδευτηρίων Ευεργέτου Δημητρίου Ρακτιβάν, ου μόνον προς έκφρασιν της οφειλομένης υπό της κοινότητος ευγνωμοσύνης εις τον μεταστάντα μεγάθυμον άνδρα αλλά και προς διδασκαλίαν των επιζώντων περί της καλής χρήσεως του πλούτου.

Μετά την απόφασιν ταύτην της Εφορείας ο εφοροταμίας κ. Νικόλαος Αντωνιάδης προ πραγματικήν έκφρασιν της ευγνωμοσύνης του προς τον μεγάθυμον αείδοιμον Δημήτριον Ρακτιβάν δια τας επιδαψιλευθείσας αυτώ υποστηρίξεως εν καιρώ των σπουδών του, εδήλωσε τη Εφορεία ότι αναλλαμβάνει όλην την δαπάνην την γενησομένην δια το μνημόσυνον.

Επί τούτοις διελύθη η συνεδρία

Ο Πρόεδρος - + Ο Βεροίας και Ναούσης Απόστολος

Τα μέλη – Εμμανουήλ Βελτσίδης, Νικόλαος Αντωνιάδης, Θ.Μ. Χατζηνικολάκης

Ακόμη, η αρετή της «ευγνωμοσύνης» του Νικολάου Αντωνιάδη φαίνεται από την αφιέρωση της μετάφρασης του συγγράμματός του από τα Γερμανικά στα Ελληνικά του Franz Penzolat «η επί της κλίνης εκτίμησις της αξίας των φαρμάκων» που έχει ως εξής:

ΤΩ ΦΙΛΟΜΟΥΣΩ ΚΑΙ ΕΥΕΡΓΕΤΗ

ΔΗΜΗΤΡΙΩ ΡΑΚΤΙΒΑΝ

ΚΛΕΕΙ ΑΓΛΑΩ ΒΕΡΡΟΙΑΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

ΠΟΛΛΑ Δ ΕΝ ΤΩ ΚΡΥΠΤΩ ΕΝ ΠΟΙΟΥΝΤΙ

ΕΥΓΝΩΜΟΝΩΝ ΑΝΑΤΙΘΗΣΙΝ

Ο ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗΣ

(Ν. Αντωνιάδης)

«Ο Εξοχώτατος εν Ιατροίς», Νικόλαος Αντωνιάδης

«Μολονότι ορφανός και πάμπτωχος, κατόρθωσε να σπουδάσει την Ιατρική Σχολή Αθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1884 με το βαθμό άριστα. Στη συνέχεια πήγε στη Λειψία όπου ασκείται στη χειρουργική.

Συνέχισε τη μετεκπαίδευσή του στο Μόναχο, Gottingen και το Erlangen.

Ήταν πολύ καλός γιατρός, παθολόγος-γυναικολόγος και γνωστός στους Βεροιώτες με το μικρό το όνομα «Ο Νικολούδης» ή «Ο Νικολούς» (4).

Παράλληλα με την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, παρακολουθεί και την εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης.

Κάτοχος της Γερμανικής γλώσσας μετάφρασε στην ελληνική το σύγγραμμα του Franz Penzolat.

«Η επί της κλίνης εκτίμησης της αξίας των φαρμάκων» το 1890.

Κύριος σκοπός του βιβλίου του Franz είναι ποια φάρμακα είναι ωφέλιμα για μια νόσο και ποια περιττά.

Σ’ αυτά προσθέτει και ο Νικόλαος Αντωνιάδης και τα τυχόν νέα φάρμακα που κυκλοφόρησαν και άλλες χρήσιμες ιατρικές πληροφορίες.

Δύσκολη εργασία αλλά και χρήσιμη για τους γιατρούς και τους φοιτητές. Φανερώνει το μέγεθος της μόρφωσης και στα ιατρικά.

Εάν εσώζετο μόνο το μεταφραστικό σύγγραμμα του Ν.Α., θα δικαιολογούσε απόλυτα την προσαγόρευσή του από τον Μητροπολίτη Βεροίας Απόστολο «ο εξοχώτατος εν ιατροίς» (5).

Ασχολήθηκε και με την έκδοση ελληνικών ιατρικών περιοδικών, όπως φαίνεται από μια επιστολή του Ιωάννη Ακρίτα, ιατρού προς τον Νικόλαο Αντωνιάδη που επιθυμούσε να γίνει συνδρομητής του ιατρικού περιοδικού (6) «Μηνιαία Ιατρική Επιθεώρησις».

Την εργασία του αυτή σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, αφιέρωσε στον Δημήτριο Ρακτιβάν για τα «πολλά ο εν τω κρυπτώ ευ ποιούντι». Εκδόθηκε στη Θεσσαλονίκη, δαπάνη Εμμανουήλ Μ. Χατζηνικολάκη εμπόρου το 1890, μεγάλου ευεργέτη της Φ.Α.Κ. Βεροίας και της κοινότητος Βεροίας.

Τέτοια άτομα αυτοδημιούργητα, προοδευτικά, της προσφοράς που τα ίχνη της διάβασής τους παρέμειναν ανεξίτηλα, πρέπει συχνά να προβάλλονται για παράδειγμα και μίμηση, γιατί «Θνήσκει σιγαθέν καλόν έργον», «Ξεχνιέται το ωραίο έργο, όταν μένει στην αφάνεια» (Πινδάρου απόσπασμα 86).

Πιστεύω ότι μια ολοκληρωμένη μονογραφία του Νικολάου Αντωνιάδου, θα συμβάλλει στην συμπλήρωση και βαθύτερη γνώση της ιστορίας της πόλης μας στην περίοδο (1861-1930).

Στην πόλη που τόσο τίμησε και δόξασε, εναπόκειται να τον τιμήσει με μια Ημερίδα, αφιερωμένη στην ζωή και δράση του Νικολάου Αντωνιάδη, του «Εξοχώτατου εν ιατροίς».

Π.Π.

Πηγές – Βοηθήματα

1. Κώδικας υπ’ αριθμ. 22 Ι.Μ. Βεροίας, Πρακτικά Δημογεροντίας από 27-3-1911 έως 18-4-1936 (σ.σ. 10, 17, 19, 32, 37, 56, 63, 95-96, 98, 116-117, 129, 164 και 173).

2. Παύλος Πυρινός, Φιλόπτωχος Αδελφότης Κυριών Βεροίας, σ. 40 και 43.

3. Κώδικας υπ’ αριθμ. 21 Ι.Μ. Βεροίας, Πρακτικά Εφορείας (1892-1811), σ.σ. 86α-86β).

4. Σταύρος Κ. Πολυζωΐδης, Η Ιατρική στη Βέροια, σ.σ. 32-33.

5. Κώδικας υπ’ αριθμ. 22 Ι.Μ.Β., ο.π., συνεδρία 23-5-1911, σ. 13.

6. Η επιστολή αυτή βρίσκεται στο ιδιωτικό Αρχείο του εγγονού του Ν.Α. Νικολάου Αντωνιάδη, ιατρού, διευθυντού της «κλινικής Ευαγγελισμός», με ημερομηνία 12 Δεκεμβρίου 1890.

- Εάν εσώζετο μόνο το μεταφραστικό σύγγραμμα του Ν.Α., θα δικαιολογούσε απόλυτα την προσαγόρευσή του από τον Μητροπολίτη Βεροίας Απόστολο «ο εξοχώτατος εν ιατροίς» (Κώδικας υπ’ αριθμ. 22 Ι.Μ.Β., ο.π., συνεδρία 23-5-1911, σ. 13.)

- Τέτοια άτομα αυτοδημιούργητα, προοδευτικά, της προσφοράς που τα ίχνη της διάβασής τους παρέμειναν ανεξίτηλα, πρέπει συχνά να προβάλλονται για παράδειγμα και μίμηση, γιατί «Θνήσκει σιγαθέν καλόν έργον», «Ξεχνιέται το ωραίο έργο, όταν μένει στην αφάνεια» (Πινδάρου απόσπασμα 86).

- Στην πόλη που τόσο τίμησε και δόξασε, εναπόκειται να τον τιμήσει με μια Ημερίδα, αφιερωμένη στην ζωή και δράση του Νικολάου Αντωνιάδη, του «Εξοχώτατου εν ιατροίς».