O ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ στoν Βάλτο και στο Ρουμλούκι – Kαμπανία O ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΑΤΑΠΑΣ

O ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ στoν Βάλτο και στο Ρουμλούκι – Kαμπανία O ΚΑΠΕΤΑΝ ΜΑΤΑΠΑΣ

Του Γιάννη

Δ. Μοσχόπουλου


Ο ανθυπολοχαγός πυροβολικού Μιχαήλ Αναγνωστάκος (Ματαπάς), που καταγόταν από τη Χαριά Διρού Λακωνίας (αφού υπηρέτησε στη λίμνη -στην καλύβα της Τριχοβίστας-), ανέλαβε από τον Ιούλιο του 1906 την αρχηγία του σώματος «Ολύμπου», που έλεγχε την περιοχή από τις βόρειες υπώρειες του Ολύμπου και τα Πιέρια μέχρι τον Αλιάκμονα).

Ιδιαίτερη εντύπωση είχε προκαλέσει στο νεαρό Αλ. Ζάννα η προσωπικότητα του καπετάν Ματαπά, για τον οποίο έγραψε στις «Αναμνήσεις» του: «Ο Ματαπάς ήταν ιδεώδης αρχηγός Σώματος. […] Ήταν σπάνιος άνθρωπος, κοντός, ζωηρός, ευκίνητος, άσχημος όσο παίρνει, με τραχώματα στα μάτια. Παρ’ όλη την ασχήμια του όμως είχε κάτι το ευγενικό και επιβλητικό. Ήταν μορφωμένος με γενικά ενδιαφέροντα. Τίποτε δεν άφηνε ανεξέταστο. Ιδιαίτερα τον απασχολούσαν τα αρχαιολογικά ευρήματα και η λαογραφία. / Το αίσθημα δικαίου ήταν στον υπέρτατο βαθμό ριζωμένο μέσα του. Ήταν δίκαιος και συνάμα σκληρός. Το Σώμα του απαρτίζονταν ως επί το πλείστον από Μακεδόνες και η πειθαρχία τους ήταν πρωτοφανής. […] Είχε επιβληθεί σ’ ολόκληρη την περιφέρεια, όπου είχε κυριολεκτικά καταργήσει τα τουρκικά δικαστήρια, γιατί όλες οι διαφορές μεταξύ Ελλήνων λύνονταν από τον ίδιο. Κατώρθωσε να εκγυμνάση στρατιωτικώς τους νέους της περιφερείας μεταξύ 20-25 ετών, κατήρτισε στατιστικές των προϊόντων της περιφερείας, κατέγραψε τους φούρνους και τους μύλους των χωριών, ώστε σε περίπτωση πολέμου το Ελληνικό Επιτελείο να γνωρίζη που να βασισθή για την τροφοδοσία του στρατού […]». Σημαντική συμπαράσταση στο έργο του «Ματαπά» είχε προσφέρει ο κτηματίας Σωτήρης Παπαγεωργίου από τα Παλατίτσια.

Ο Αλέξανδρος Ζάννας περιέγραψε και το περιστατικό μιας τουρκικής επιχείρησης για τον εντοπισμό και σύλληψη του καπετάν Ματαπά («Ορμάν παπά» τον αποκαλούσαν οι Τούρκοι) ως εξής: «[…] Κατά τα μέσα Ιουλίου, ενώ βρισκόμαστε οικογενειακώς στην Παλατίτσα, οι Τούρκοι διέταξαν ένα ολόκληρο σύνταγμα από 2.000 άνδρες [με επικεφαλής τον Γκανή μπέη] να ξεκαθαρίση την περιφέρεια […] από το Σώμα του Ματαπά. Ειδοποιηθήκαμε από την Βέροια ότι το σύνταγμα ξεκίνησε και ότι κατά πάσαν πιθανότητα θα έρχονταν κατ’ ευθείαν στην Παλατίτσα. Κατά σύμπτωση εκείνες τις μέρες ήταν ο Ματαπάς πολύ άρρωστος, είχε αρπάξει πνευμονία και τον νοσήλευε ο πατέρας μου [ο γιατρός Δημήτριος Ζάννας, γαμπρός του Παπαγεωργίου], που ευτυχώς έμενε μαζί μας. Δεν ταράχθηκε όμως ούτε έφυγε απο το κτήμα ο Ματαπάς. Απλούστατα πήγε ντυμένος χωρικός και ξαπλώθηκε σ’ ένα χωριάτικο σπίτι, που απείχε μέχρι 200 μέτρα από το κονάκι μας. / Το τουρκικό σύνταγμα έφθασε στις 11 το μεσημέρι στην Παλατίτσα. Ο πατέρας και ο θείος μου, που γνώριζαν τον συνταγματάρχη, τον εκάλεσαν, καθώς και τους περισσοτέρους αξιωματικούς του επιτελείου στο πρόγευμα που ήταν πλουσιώτατο. Ο συνταγματάρχης και οι αξιωματικοί, αφού έφαγαν και ήπιαν αρκετά, πήραν τον πατέρα μου κατά μέρος και του ανεκοίνωσαν τον σκοπό που επεδίωκαν. Την σύλληψιν δηλαδή του Ματαπά, που είχε δημιουργήσει κράτος εν κράτει. Ζητούσαν επιμόνως οδηγούς και συμβουλές από τον θείο Σωτήρη Παπαγεωργίου. Αυτός, αφού σκέφθηκε, τους είπε πως καλά θα ήταν να συμβουλευθούν τους αγροφύλακες, που ήξεραν καλά τα μέρη και θα μπορούσαν να τους οδηγήσουν. Πράγματι οι Τούρκοι πήραν τους τρείς αγροφύλακες ως οδηγούς, ακολούθησαν την συμβουλή τους και τράβηξαν προς το χωριό Ράντιανη, που απείχε περί τα 40 χλμ. Από την Παλατίτσα με έναν ανηφορικό απαίσιο δρόμο. Ένα σωρό στρατιώτες έπαθαν από ηλίασι. Έφθασαν στην Ριάντιανη, έκαναν έρευνες αλλά … Ματαπάς γιόκ! […]».

Σύμφωνα με τον Αλέξανδρο Ζάννα ο καπετάν Ματαπάς «[…] ενδιαφερόταν και για ζητήματα της υγείας. Παρατήρησε ότι οι γυναίκες στα χωριά του κάμπου, δηλαδή στο Ρουμλούκι ως τους πρόποδες των Πιερίων, φορούσαν στο κεφάλι την λεγόμενη κατσούλα. Επειδή δεν μπορούσαν εύκολα να την δένουν κι απαιτούσε ώρα πολλή το δέσιμο, δεν την έβγαζαν την νύκτα, με αποτέλεσμα το κεφάλι τους να είναι βρώμικο και γεμάτο ζωΰφια. Ο Ματαπάς στην αρχή συμβούλευσε τις γυναίκες να προτιμήσουν το μαντήλι στο κεφάλι ή ένα φακιόλι, οι γυναίκες όμως, επειδή ήταν πολύ όμορφες με την κατσούλα, δεν θέλησαν να συμμορφωθούν. Ο Ματαπάς δεν αστειευόταν! Έβγαλε μια μέρα διαταγή όλες οι γυναίκες της περιφερίας να πετάξουν την κατσούλα και αντ’ αυτής να μεταχειρισθούν το μαντήλι ως κάλυμμα. Η διαταγή έπρεπε να εκτελεσθή μέχρι της 1ης Ιουλίου και εδήλωνε ότι δεν θα έδινε νέα προθεσμία. Όσες δεν συμμορφώνουνταν με τη διαταγή, θα τους έκοβαν τα μαλλιά και σε περίπτωσι νέας αρνήσεως καθιστούσε υπεύθυνους τους άνδρες. Η διαταγή του εκτελέστηκε σ’ όλη την περιφέρεια την ίδια μέρα. Οι τουρκικές αρχές έμειναν κατάπληκτες! Ποιος ήταν αυτός που έδωσε τέτοια διαταγή και πώς εκτελέστηκε απ’ όλες τις γυναίκες ανεξαιρέτως; […]».-

mosio@otenet.gr

Εφημερίδα Λαός
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Εφημερίδα Λαός - Τοπική Εφημερίδα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

TΡΙΤΗ  22   AΠΡΙΛΙΟΥ 2025  ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

TΡΙΤΗ 22 AΠΡΙΛΙΟΥ 2025 ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΗΣ ΓΗΣ

Το 2009, τα Ηνωμένα  Έθνη όρισαν την 22 Απριλίου  ως...

Την Τετάρτη 23 Απριλίου 2025: Η Ιη Μεραρχία Πεζικού «ΣΜΥΡΝΗ» τιμά τον  προστάτη  Άγιο Γεώργιο

Την Τετάρτη 23 Απριλίου 2025: Η Ιη Μεραρχία Πεζικού...

Η Ιη Μεραρχία Πεζικού με πίστη στις στρατιωτικές...

Ο Εσπερινός της Αγάπης στην Μονή του Τιμίου Προδρόμου Ναούσης

Ο Εσπερινός της Αγάπης στην Μονή του Τιμίου Προδρόμου...

Το εσπέρας της λαμπροφόρου Κυριακής του Πάσχα,...

Έφυγε από τη ζωή ο Αθανάσιος Μελιόπουλος σε ηλικία 81 ετών

Έφυγε από τη ζωή ο Αθανάσιος Μελιόπουλος σε ηλικία 81...

Έφυγε από τη ζωή και κηδεύεται σήμερα Δευτέρα 21...

Έφυγε από τη ζωή ο Βασίλειος Θεμελής σε ηλικία 78 ετών

Έφυγε από τη ζωή ο Βασίλειος Θεμελής σε ηλικία 78 ετών

Έφυγε από τη ζωή και κηδεύεται σήμερα Δευτέρα 21...

Έφυγε από τη ζωή ο Τηλέμαχος Αδαμίδης σε ηλικία 78 ετών

Έφυγε από τη ζωή ο Τηλέμαχος Αδαμίδης σε ηλικία 78 ετών

Έφυγε από τη ζωή και κηδεύεται την Τρίτη 22 Απριλίου 2025...

Η τελετή Αναστάσεως και Πασχαλινή θεία Λειτουργία στη Βέροια

Η τελετή Αναστάσεως και Πασχαλινή θεία Λειτουργία στη...

Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου (19ης Απριλίου) ο...

Έφυγε από τη ζωή η Σωτήρα Κερασίδου σε ηλικία 90 ετών

Έφυγε από τη ζωή η Σωτήρα Κερασίδου σε ηλικία 90 ετών

Έφυγε από τη ζωή και κηδεύεται την Δευτέρα 21 Απριλίου...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΡΘΡΩΝ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ # ΝΕΑ

Σχετικά άρθρα

Η είδηση της αιφνίδιας απώλειας του 66χρονου ηλεκτρολόγου Γιώργου Κουτσιώνη, το πρωί της Τετάρτης (29/5/2024), σκόρπισε θλίψη στην κοινωνία της Βέροιας.  Ο Γιώργος Κουτσιώνης υπήρξε άριστος επαγγελματίας και...

Θανατηφόρο τροχαίο σημειώθηκε σήμερα, πρωί Δευτέρας 1 Απριλίου, λίγο πριν τις 10.00, στην Πατρίδα Βέροιας, όταν  ΙΧ αυτοκίνητο που κινούνταν απο Βέροια προς Νάουσα , ξέφυγε απο τον έλεγχο, πέρασε στο αντίθετο...

Από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Καθαριότητας και Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Βέροιας, ανακοινώνεται ότι επικαιροποιήθηκε από την ΕΜΥ, το έκτακτο δελτίο επιδείνωσης καιρού, το οποίο για την περιοχή μας,...

Ο χαρακτηριστικός ήχος και το προειδοποιητικό μήνυμα από το 112 ελήφθη πριν λίγο(απόγευμα Δευτέρας 04/9) από τους κατοίκους σε όλη την Ημαθία. Το «καμπανάκι» από την Πολιτική Προστασία χτύπησε λόγω της...