Του Απόστολου Ιωσηφίδη
Η Απόφαση της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής 1., δημοσιευθείσα ήδη και στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως 2., με την οποία ανακοινώνονται τα αποτελέσματα της, διενεργηθείσας το 2021, Απογραφής του Μόνιμου 3. Πληθυσμού 4. της Χώρας, ανά Δήμο, Δημοτική Ενότητα και Δημοτική Κοινότητα, αποκρυσταλλώνει πλέον τα όρια των υποψηφιοτήτων ενόψει των αυτοδιοικητικών εκλογών του προσεχούς Οκτωβρίου, από τις οποίες θα προκύψουν οι δημοτικές και περιφερειακές αρχές για την πενταετία 2024-2028 5.
Η δυνατότητα προσαύξησης του αριθμού των δημοτικών υποψηφίων έως και 150% επί του αριθμού των εδρών 6., αποτελεί ρεκόρ προσαύξησης στα χρονικά των δημοτικών εκλογών, και διευρύνει θεαματικά τόσο τις ευκαιρίες συμμετοχής στους υπό κατάρτιση συνδυασμούς όσο και τις επιλογές των ψηφοφόρων.
Ειδικότερα, για τον Δήμο Βέροιας (με συνολικό μόνιμο πληθυσμό 62.655 κατ.), ένας δημοτικός συνδυασμός, που θα εξαντλήσει όλες τις δυνατότητες υποβολής υποψηφιοτήτων, θα αποτελείται, κατ’ ανώτατο όριο από 307 συμπολίτες [: 1 υποψήφιος Δήμαρχος + 89 υποψήφιοι Δημοτικοί Σύμβουλοι + 217 υποψήφιοι Σύμβουλοι Δημοτικών Κοινοτήτων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 200 κατ. και Πρόεδροι Δημοτικών Κοινοτήτων με πληθυσμό έως 200 κατ.], ενώ ένας συνδυασμός, που θα αρκεστεί στην κάλυψη του ελάχιστου 7. επιτρεπτού αριθμού υποψηφίων, θα αποτελείται από 71 συμπολίτες [: 1 υποψήφιος Δήμαρχος + 35 υποψήφιοι Δημοτικοί Σύμβουλοι + 35 υποψήφιοι Σύμβουλοι Δημοτικών Κοινοτήτων με πληθυσμό μεγαλύτερο των 200 κατ. και Πρόεδροι Δημοτικών Κοινοτήτων με πληθυσμό έως 200 κατ.].
Έτσι, στην υποθετική περίπτωση που όλοι οι μέχρι τώρα προαναγγελθέντες (τέσσερις) συνδυασμοί παρουσιάζονταν με τον μέγιστο αριθμό υποψηφίων ο καθένας, τότε το σύνολο των δημοτικών υποψηφίων θα «συγκροτούσε» την πέμπτη σε πληθυσμό «δημοτική κοινότητα» της Βέροιας 8., και θα κατέγραφε αναλογία υποψηφίων / πληθυσμού ζηλευτή ακόμη και για τα μέτρα της αρχαίας αθηναϊκής δημοκρατίας (307 Χ 4 = 1.228 ή 1 υποψήφιος για κάθε 51 κατοίκους!).
Πάντως, η (δυνητική) πληθώρα δημοτικών υποψηφίων του 2023 δεν φαίνεται να προξενεί στον τοπικό πληθυσμό έκπληξη μεγαλύτερη από αυτή που προκάλεσε η αντίστοιχη (αν και στο 1/3 της σημερινής) προσαύξηση υποψηφίων που είχε θεσπιστεί στις πρώτες δημοτικές εκλογές της σύγχρονης δημοκρατίας μας: Στις δημοτικές εκλογές της 30ης Μαρτίου 1975 ο αριθμός των υποψηφίων δημοτικών συμβούλων του κάθε συνδυασμού μπορούσε να είναι ίσος με τον αριθμό των εδρών του οικείου δημοτικού συμβουλίου «ηυξημένον κατά το ήμισυ» 9. Με την κατά 50% προσαύξηση, τα 4 ψηφοδέλτια 10., που, μετά από δημοτική εκλογική ξηρασία 11 ετών 11., διεκδίκησαν το 1975 τον Δήμο της Βέροιας, εμφάνισαν συνολικά 186 υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους 12., που, όπως ήταν φυσικό, επιδόθηκαν όλοι ταυτόχρονα στην άγρα των σταυρών προτίμησης των συμπολιτών τους (εκ των οποίων τουλάχιστον 11 εκλογικές ηλικίες δεν είχαν παρόμοια βιώματα από το δημοτικό παρελθόν τους).
Το πλήθος και η σταυροθηρία των υποψηφίων του 1975 δεν άφησαν αδιάφορη την αεικίνητη και αιχμηρή, αλλά πάντοτε καλοπροαίρετη, πένα του Ορέστη Σιδηρόπουλου, που δημοσίευσε στον «Φρουρό της Ημαθίας», της 24ης Μαρτίου 1975, το ακόλουθο χρονογράφημα, στο οποίο πρωταγωνιστούν ο ίδιος και οι γείτονες-συγκάτοικοί του στην ίδια πολυκατοικία.
Επιδημία των υποψηφίων
Για σκεφθείτε: Διακόσιοι υποψήφιοι για 12.000 ψηφοφόρους! Που σημαίνει πως σε κάθε 60 ψηφοφόρους αντιστοιχεί και ένας υποψήφιος σύμβουλος!
Φυσικό επακόλουθο τα οικογενειακά μπλεξίματα. Πρωτοξαδέρφια σε διαφορετικό ψηφοδέλτιο φέρνουν σε δύσκολη θέση τους συγγενείς. Και είναι γνωστή η περίπτωση πατέρα και γιου που μπήκαν σε αντιμαχόμενους συνδυασμούς.
Τα χαμόγελα και οι εγκαρδιότητες παίρνουν και δίνουν:
― Βασίλη αδερφέ, που ήσουν βρε τόσον καιρό;
― Εδώ ήμουν Αριστείδη μου, αλλά εσύ δεν με έβλεπες.
― Θα με ψηφίσεις Βασίλη μου;
― Γραπτή αίτηση, Αριστείδη μου, και θα πάρεις απάντηση στις 30 του μηνός.
Στο συνοικισμό μάτσο οι υποψήφιοι, πασχίζουν το ίδιο μοτίβο.
― Ψηφίστε με, για να έχει κι ο συνοικισμός μας έναν άνθρωπο να χτυπά την γροθιά του στο τραπέζι.
Κακόμοιρο τραπέζι του Δημοτικού Συμβουλίου! Δεν σε βλέπω να βγάλεις την τετραετία.
Μήπως όμως είναι πιο απλά τα πράγματα στο κέντρο;
Τρεις υποψήφιοι σε κάθε πολυκατοικία.
― Θα με ψηφίσεις κυρία Ευθυμία; 13.
― Με τα δυο τα χέρια μου κύριε Χρήστο 14.
Αυτά λέγονται στον πρώτο όροφο. Στον δεύτερο καινούργιο μπλόκο:
― Κυρία Ευθυμία…
― Θα σε ψηφίσω κύριε Τάκη 15. Θέλει και συζήτηση;
Στον 5ο όροφο ο υποψήφιος πιο ζωηρός.
― Κυρία Ευθυμία, την ψήφο σου για να είμαστε αγαπημένοι.
― Πες πως την έχεις στην τσέπη σου, Γιάννη 16. μου.
Τρόμαξα με την διπλωματία της κυρίας Ευθυμίας. Θέλησα να ερευνήσω σε ποιον τέλος πάντων είπε την αλήθεια:
― Εντελώς μεταξύ μας, της λέω, ποιον απ’ τους τρεις θα ψηφίσεις;
― Τι λες, κύριε Ορέστη μου! Αυτούς να ψηφίσω; Τη στιγμή που έχεις εσύ αδελφό 17. υποψήφιο, χαραμίζω εγώ την ψήφο μου;
Να μου ζήσεις κυρία Ευθυμία! Πώς δεν σε στείλαμε στον Ο.Η.Ε. να βγάλεις σκάρτους όλους τους διπλωμάτες της Υφηλίου.
Ορέστης Σιδηρόπουλος
Το Δημοτικό Συμβούλιο (φωτο), που εξελέγη στις 30 Μαρτίου και ανέλαβε καθήκοντα την 1η Ιουνίου 1975 18. κατέχει κι αυτό ένα μοναδικό ρεκόρ: είναι το πρώτο και το μόνο Δημοτικό Συμβούλιο της Βέροιας που σύσσωμο (συμπολίτευση και αντιπολίτευση), μαζί με τον απερχόμενο και τον νεοκλεγέντα Δήμαρχο, αποτύπωσε την εγκατάστασή του σε μια φωτογραφία, την οποία διαιώνισε ο φακός της Εφημερίδας «Βέροια» (φ. 7ης Ιουνίου 1975). Οι συνθέσεις των Δημοτικών Συμβουλίων των επομένων περιόδων, παρά τις επί μέρους συγκλίσεις (ή και «συμπράξεις») δεν άφηναν περιθώρια για τέτοιες κοινές, πλήρους απαρτίας, φωτογραφικές εμφανίσεις… Να ελπίζουμε, άραγε, πως το αναδειχθησόμενο, στις 8 του προσεχούς Οκτωβρίου, Δημοτικό Συμβούλιο θα μας χαρίσει την επανάληψη ενός παρόμοιου στιγμιότυπου;
1. 2846/Β4-461/21-04-2023.
2. ΦΕΚ Β΄ 2802/26-04-2023.
3. «Μόνιμος πληθυσμός είναι το σύνολο των ατόμων, ανεξαρτήτως ιθαγένειας και καθεστώτος διαμονής, που έχουν τη συνήθη διαμονή τους, όπως αυτή ορίζεται στην περ. δ΄ του άρθρου 2 του Κανονισμού 763/2008* του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 9ης Ιουλίου 2008 (L 21), σε κάθε περιοχή εντός της Ελληνικής Επικράτειας» (άρθρο 3 περ. 1 ν. 4772/2021, ΦΕΚ Α΄ 17), - *«… Ως συνήθως διαμένοντες στην αντίστοιχη γεωγραφική περιοχή πρέπει να θεωρούνται μόνο τα άτομα τα οποία: (i) έχουν ζήσει συνεχώς στον τόπο συνήθους διαμονής τους για περίοδο τουλάχιστον δώδεκα μηνών πριν την ημερομηνία αναφοράς, (ii) έφθασαν στον τόπο συνήθους διαμονής κατά τους δώδεκα μήνες πριν από την ημερομηνία αναφοράς με την πρόθεση να παραμείνουν εκεί τουλάχιστον ένα χρόνο…».
4. «Όπου γίνεται αναφορά στον όρο “πληθυσμός”…νοείται ο μόνιμος πληθυσμός, όπως εμφανίζεται στους επίσημους πίνακες των αποτελεσμάτων της τελευταίας απογραφής πληθυσμού, που έχουν κυρωθεί και δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως» (άρθρο 87 § 3 εδ. α΄ ν. 4804/2021, ΦΕΚ Α΄ 90).
5. «1.- Οι δήμαρχοι, οι δημοτικοί σύμβουλοι, οι σύμβουλοι των δημοτικών κοινοτήτων και οι πρόεδροι των δημοτικών κοινοτήτων εκλέγονται κάθε πέντε (5) χρόνια με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία. ….. 5.- Για την πρώτη εφαρμογή του παρόντος, η εκλογή δημοτικών αρχών διεξάγεται την Κυριακή, 8 Οκτωβρίου 2023 και η εγκατάσταση των αρχών της παρ. 1 γίνεται την 1η Ιανουαρίου 2024» (άρθρο 5 §§ 1 και 5 ν. 4804/2021).
6. «Ο ελάχιστος αριθμός υποψηφίων που πρέπει να περιλαμβάνει ένας συνδυασμός είναι: (α) Για τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους ίσος τουλάχιστον με τον αριθμό των εδρών κάθε εκλογικής περιφέρειας, με δυνατότητα προσαύξησης έως και εκατόν πενήντα τοις εκατό (150%). Δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το κλάσμα είναι ίσο με το μισό της μονάδας και άνω. (β) Για τους υποψήφιους προέδρους και συμβούλους κάθε δημοτικής κοινότητας, ίσος τουλάχιστον με τον αριθμό των εδρών κάθε δημοτικής κοινότητας, με δυνατότητα προσαύξησης έως και εκατόν πενήντα τοις εκατό (150%). Δεκαδικός αριθμός στρογγυλοποιείται στην επόμενη ακέραιη μονάδα, εφόσον το κλάσμα είναι ίσο με το μισό της μονάδας και άνω. ... » (άρθρο 15 § 2 ν. 4804/2021).
7. «Κάθε συνδυασμός περιλαμβάνει τον υποψήφιο δήμαρχο, τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους, ανά εκλογική περιφέρεια, τους υποψήφιους δημοτικούς συμβούλους, ανά εκλογική περιφέρεια, τους υποψήφιους συμβούλους δημοτικών κοινοτήτων και τους υποψήφιους προέδρους των δημοτικών κοινοτήτων, ανά δημοτική κοινότητα και για ποσοστό εξήντα τοις εκατό (60%) τουλάχιστον των δημοτικών κοινοτήτων» (άρθρο 15 § 1 ν. 4804/2021, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 59 ν. 5027/2023, ΦΕΚ Α΄ 48).
8. 1η: Δημοτική Κοινότητα Βέροιας 43.212 κατ., 2η: Δ.Κ. Μακροχωρίου 4.870 κατ., 3η: Δ.Κ. Αγίου Γεωργίου 1.474 κατ., 4η: Δ.Κ. Πατρίδας 1.328 κατ., …και αμέσως μετά: Δ.Κ. Βεργίνας 1.096 κατ., κ.ο.κ.
9. «Έκαστος συνδυασμός περιλαμβάνει ένα υποψήφιον δήμαρχον…και υποψηφίους συμβούλους…εις αριθμόν ίσον τουλάχιστον προς τον…αριθμόν (των) εδρών, ηυξημένον κατά το ήμισυ…» (άρθρο 24 § 2 ν. 8/1975, ΦΕΚ Α΄ 25).
10. Στον Δήμο Βέροιας του 1975, με 30.425 κατοίκους (Απογραφή 1971), και 14.946 εγγεγραμμένους εκλογείς, συμμετείχαν οι συνδυασμοί: «Προδευτική Δημοκρατική Ενότης Βεροίας» με επικεφαλής τον Ευθύμιο Τσελέπογλου (έλαβε 6.321 ψήφους, και με 52,39% κατέλαβε 17 έδρες στο Δημοτικό Συμβούλιο), «Βέροια» με επικεφαλής τον Ευστάθιο Παναγιωτίδη (2.635 ψήφους, και με 21,83% κατέλαβε 8 έδρες στο Δημοτικό Συμβούλιο), «Συνδυασμός Μπιζέτα» με επικεφαλής τον Αθανάσιο Μπιζέτα (2.479 ψ., 20,54%), «Συνδυασμός Καρατζόγλου» με επικεφαλής τον Κωνσταντίνο Καρατζόγλου (632 ψ., 5,24%)• στην κατανομή των εδρών του Δημοτικού Συμβουλίου συμμετείχαν μόνον οι δύο πρώτοι συνδυασμοί: «1. Επί εκλογής δημάρχου και δημοτικών συμβούλων νοείται επιτυχών συνδυασμός ο τυχών της απολύτου πλειοψηφίας του αριθμού των εγκύρων ψηφοδελτίων, επιλαχών δε ο λαβών τας πλείονας μετά τον συνδυασμόν τούτον ψήφους. ….. 4. Εκ του νομίμου αριθμού των εδρών των δημοτικών συμβούλων τα μεν δύο τρίτα ανήκουν εις τον επιτυχόντα συνδυασμόν, το δε τρίτον εις τον επιλαχόντα» (άρθρο 40 § 1 εδ. α΄ και § 3 εδ. α΄ ν. 8/1975).
11. Οι τελευταίες, πριν το 1975, δημοτικές (και κοινοτικές) εκλογές είχαν διεξαχθεί στις 5 Ιουλίου 1964.
12. 49 ο συνδυασμός Τσελέπογλου, 47 ο συνδυασμός Παναγιωτίδη, 49 ο συνδυασμός Μπιζέτα, και 41 ο συνδυασμός Καρατζόγλου.
13. Πρόκειται, πιθανότατα, για την Ευθυμία Τούσα, ένοικο της ίδιας με τον χρονογράφο πολυκατοικίας.
14. Ένοικος του 1ου ορόφου ο Χρήστος Μπαντής, υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με τον συνδυασμό του Αθανασίου Μπιζέτα (έλαβε 344 σταυρούς προτίμησης).
15. Ένοικος του 2ου ορόφου ο Δημήτριος Συμεωνίδης, υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με τον συνδυασμό του Αθανασίου Μπιζέτα (έλαβε 66 σταυρούς προτίμησης).
16. Ένοικος του 5ου ορόφου ο Ιωάννης Υφαντίδης, υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος με τον συνδυασμό του Ευθυμίου Τσελέπογλου (έλαβε 82 σταυρούς προτίμησης).
17. Αναφέρεται στον Θεόδωρο Σιδηρόπουλο, υποψήφιο Δημοτικό Σύμβουλο με τον συνδυασμό του Ευσταθίου Παναγιωτίδη (ανεδείχθη πλειοψηφών του συνδυασμού του με 262 σταυρούς προτίμησης και εξελέγη Δημοτικός Σύμβουλος).
18. Άρθρο μόνο § 3 π.δ. 104/1975 (ΦΕΚ Α΄ 30).
