του Χρήστου Μπλατσιώτη
Όπως συμβαίνει με πολλές ποδοσφαιρικές ομάδες πόλεων στο ποδόσφαιρο έτσι και πολλές εθνικές ομάδες χωρών συνοδεύονται από παρατσούκλια. Το πρώτο παρατσούκλι στην ποδοσφαιρική ιστορία είναι αυτό που δόθηκε στην πρώτη ποδοσφαιρική ομάδα της ιστορίας, τη Sheffield Football Club. Κυριολεκτικά και μεταφορικά ήταν η… «ομάδα» κι όταν οι οπαδοί της τραγουδούσαν «ω Σέφιλντ, ω Σέφιλντ, είσαι ομάδα μία και στον κόσμο άλλη καμία» έλεγαν την αλήθεια και μόνο την αλήθεια. Κάπως έτσι δόθηκε στην ομάδα και το παρατσούκλι που δεν ήταν άλλο από το «Η ομάδα» («The Club»). Καθόλου άδικα βεβαίως κι έτσι τους έμεινε ακόμη και σήμερα που αγωνίζονται στο ερασιτεχνικό.
Στην Αγγλία δόθηκε και το πρώτο παρατσούκλι για εθνική ομάδα ποδοσφαίρου. Ήταν αυτό που δόθηκε στην εθνική της Αγγλίας, την πρώτη εθνική ομάδα που δημιουργήθηκε στον χώρο του ποδοσφαίρου (1870). Την αποκάλεσαν «Τα τρία λιοντάρια», «The Three Lions» όχι επειδή υπάρχουν λιοντάρια στη χώρα αλλά επειδή υπάρχουν στο εθνόσημο και στο έμβλημα της Αγγλίας, οι ρίζες του οποίου βρίσκονται στην εποχή του Ριχάρδου του Λεοντόκαρδου.
Αργότερα «μπήκαν» στον κύκλο με τα παρατσούκλια και οπαδοί ομάδων άλλων χωρών οπότε το θέμα ξέφυγε από τα φορμάτ της αγγλικής στερεοτυπίας και έγινε πιο αλέγκρο. Όπως για παράδειγμα στην Ισπανία όπου το παρατσούκλι που δόθηκε στη Ρεάλ Μαδρίτης ήταν… «μερέγκες» που παρέπεμπε στο παραδοσιακό γλυκό της χώρας διότι όταν τους έβλεπες να «κεντούν» στο γήπεδο, σου δημιουργούσε συναισθήματα όλο γλύκα σαν να τρως το γλυκό με τη μαρέγκα (merengue στα ισπανικά).
ΟΙ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΙ ΕΔΩΣΑΝ ΤΑ ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ
Η εθνική Αγγλίας το 1889 πάντα με τα Τρία Λιοντάρια στο στήθος
Οι εθνικές ομάδες ποδοσφαίρου εμφανίστηκαν από τα πρώτα χρόνια της «εκκίνησης» του σπορ σε κάθε χώρα. Πρώτα στην Αγγλία και στη Σκωτία το 1870 και μετά σε άλλες χώρες. Στην Ολλανδία και στη Δανία το 1889, στην Ιταλία επίσης το 1889, στη Σιγκαπούρη το 1892 (η πρώτη της Ασίας), στην Ελβετία το1895, στη Γερμανία το 1897, στην Αργεντινή το 1893, στη Νέα Ζηλανδία το 1891, στη Χιλή το 1895, στην Ουρουγουάη το 1901, στην Ισπανία, στη Γαλλία και στο Βέλγιο το 1904, στην Ελλάδα το 1906, στη Βραζιλία το 1914 κλπ
Οι εθνικές ομάδες απέκτησαν βέβαια και οπαδούς όμως παρότι οι οπαδοί είναι αυτοί που συνήθως «βγάζουν» τα παρατσούκλια για τις ομάδες τους, στις εθνικές ομάδες είναι οι δημοσιογράφοι που το κάνουν, κυρίως μέσα από τα ρεπορτάζ και τις μεταδόσεις τους.
Η εθνική Βελγίου για παράδειγμα, αποκαλείται «κόκκινοι διάβολοι» διότι έτσι τους περιέγραψε μια εφημερίδα της χώρας όταν την Άνοιξη του 1906, φορώντας κόκκινη φανέλα, συνέτριψαν 5-0 τη Γαλλία μέσα στο Παρίσι και λίγο μετά διέλυσαν την εθνική Ολλανδίας με 5-0 μέσα στη Αμβέρσα και 3-2 μέσα στο Ρότερνταμ. Κι από τότε τους έμεινε.
ΑΠΟ ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΗΑ ΣΗΜΑΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΑΝΕΛΑΣ
Παρατσούκλια εθνικών ομάδων υπάρχουν πολλά και πολλοί είναι οι λόγοι για τους οποίους δημιουργήθηκαν. Κάποια από αυτά σχετίζονται με τα χρώματα της σημαίας ή της φανέλας τους, όπως λέμε γαλανόλευκη την Ελλάδα ή όπως αποκαλείται «L’ Albiceleste» η Αργεντινή που επίσης σημαίνει γαλανόλευκο στη γλώσσα τους. «Ελ Τρικολόρ» αποκαλείται το Μεξικό από το κόκκινο-λευκό και πράσινο της σημαίας του, «Ελ Τρικολόρ» όμως αποκαλείται και ο Ισημερινός μόνο που εκεί η τριχρωμία έχει να κάνει με το κίτρινο-μπλε-κόκκινο της σημαίας του. Κι επειδή μπορεί να το μπερδεύουν με άλλες τρίχρωμες χώρες, στον Ισημερινό μερικές φορές αποκαλούν την εθνική τους, απλώς «Αμαρίλος» δηλαδή «οι κίτρινοι» από το ολοκίτρινο χρώμα της φανέλας της.
Στην ίδια κατεύθυνση και η Ονδούρα μόνο που εκεί τα χρώματα της σημαίας είναι δύο (μπλε και άσπρο) γι’ αυτό η εθνική ομάδα της χώρας αποκαλείται «La Bicolor» δηλαδή η δίχρωμη. «Οράνιε» αποκαλούν την Ολλανδία επειδή η φανέλα της εθνικής ομάδας έχει το πορτοκαλί χρώμα του βασιλικού οίκου της χώρας. Η Ιταλία λέγεται Ατζούρι από το χρώμα της φανέλας, οι Γάλλοι «λε Μπλέ» για τον ίδιο λόγο, όπως και η Χιλή που την αποκαλούν «λα Ρόχας» δηλαδή οι κόκκινοι (στα Ισπανικά). Οι Κροάτες αποκαλούν την εθνική ομάδα τους «Kockasti» από το ασπροκόκκινο σαν σκάκι που περιλαμβάνει η φανέλα τους και να μη το παραλείψω, «Celeste» δηλαδή γαλάζια αποκαλείται η εθνική Ουρουγουάης επίσης από το χρώμα της φανέλας της.
ΖΩΑ, ΦΥΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
Παρατσούκλια εθνικών ομάδων σχετίζονται και με χαρακτηριστικά ζώα των χωρών τους: Οι Αυστραλοί λέγονται «Socceroos» από τις λέξεις Soccer που σημαίνει ποδόσφαιρο + Kangaroos που είναι το διάσημο ζώο της χώρας, το Καμερούν αποκαλείται «αδάμαστα λιοντάρια λόγω της αφθονίας του πληθυσμού αυτών των αιλουροειδών στη χώρα ενώ η Ακτή Ελεφαντοστού αποκαλείται «Les Elephants» από τους ελέφαντες των δασών της χώρας.
Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τη Νιγηρία. Η ομάδα αποκαλείται «The Super Eagles» δηλαδή οι σούπερ αετοί κι αυτό επειδή στο έμβλημα της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας της χώρας, απεικονίζεται ένας αετός πάνω σε μία ποδοσφαιρική μπάλα. «Λιοντάρια» αποκαλούν την εθνική Σιγκαπούρης επειδή οι παίκτες είναι φοβεροί σαν λιοντάρια, «λιοντάρια» αποκαλούν για τον ίδιο λόγο και το Μαρόκο ενώ η εθνική Κίνας αποκαλείται «οι Δράκοι» και όλοι αντιλαμβανόμαστε τον λόγο.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις όπου το παρατσούκλι βγαίνει από ένα χαρακτηριστικό προϊόν της χώρας. Όπως η εθνική Κολομβίας που ονομάζεται «Los Cafeteros» καλλιεργητές καφέ, από το πιο διάσημο προϊόν τους και εδώ δεν θέλω κακίες. Υπάρχουν και περιπτώσεις φυτών που δίνουν το παρατσούκλι. Παράδειγμα η εθνική Βοσνίας που αποκαλείται Ζλάτνι Λιλάτνι («Zlatni Ljiljani») δηλαδή χρυσά κρίνα από το φυτό που ευδοκιμεί στη χώρα και κοσμεί το έμβλημά της χώρας.
ΠΑΡΑΤΣΟΥΚΛΙΑ ΤΩΝ ΟΠΑΔΩΝ, Ο ΡΕΑΛΙΣΜΟΣ
ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ
Η Albiceleste το 1930
Επίσης για λόγους που συνδυάζουν τις αποδόσεις της ομάδας με το χρώμα της φανέλας τους, οι Ισπανοί φίλαθλοι ονομάζουν την εθνική τους «La Furia Roja» που σημαίνει η κόκκινη οργή. Ξεχωριστή η περίπτωση της εθνικής Ιαπωνίας που φίλαθλοι της έδωσαν το παρατσούκλι «Blue Samurai», οι μπλε σαμουράι, που συνδυάζει το μπλε χρώμα της φανέλας και τους διάσημους Ιάπωνες πολεμιστές.
«The Taeguk Warriors») δηλαδή «Οι Πολεμιστές του Ταεγκούκ ονομάζουν οι Νοτιοκορεάτες φίλαθλοι την εθνική της Νότιας Κορέας καθώς ταεγκούκ είναι το σύμβολο ισορροπίας (γιν και γιανγκ) που βρίσκεται στο κέντρο της κορεατικής σημαίας.
Ένα πιο ρεαλιστικό παρατσούκλι είναι αυτό της εθνικής Πορτογαλίας. Την αποκαλούν «Selecção das Quinas» δηλαδή «η ομάδα των πέντε» κι αυτό σχετίζεται με τις πέντε ασπίδες που ξεχωρίζουν στο εθνόσημο της πορτογαλικής σημαίας και εκπροσωπούν τα πέντε βασίλεια που κατακτήθηκαν από τον βασιλιά Αλφόνσο Ενρίκο και δημιούργησαν τη χώρα.
Στα ίδια μονοπάτια του ρεαλισμού είναι και το παρατσούκλι της εθνικής Γερμανίας. Την αποκαλούν «DieMannschaft» ή «Nationalmannschaft») δηλαδή απλώς «η εθνική ομάδα». Απλά πράγματα.
Τελευταία άφησα την περίπτωση της Βραζιλίας. Αποκαλούνται «Selecaο» που σημαίνει «οι επίλεκτοι», λέγονται όμως και «Verde – Amarela» απο πράσινο-κίτρινο της φανέλας τους ή χαϊδευτικά «Los Canarinhos» δηλαδή μικρά καναρίνια επίσης από το κίτρινο της φανέλας τους. Αποκαλούνται και «Samba Kings» δηλαδή οι βασιλιάδες της σάμπας από τον διάσημο χορό της χώρας. Αποκαλούνται όμως και «Penta - campeões» από τα πέντε παγκόσμια κύπελλα που κέρδισαν μέχρι τώρα. Λέτε να είναι αυτό το παρατσούκλι που θα αλλάξει μετά τον τελικό του Μουντιάλ του Κατάρ, το 2022;
