-Πως έκανε βιβλίο, το πάθος του για την διάσωση της μνήμης, του πολιτισμού και της μουσικής των προσφύγων
Ιστορίες, μαρτυρίες, συνεντεύξεις, φωτογραφικό υλικό, ηχογραφήσεις και πολύτιμα στοιχεία του παρελθόντος, περιλαμβάνει το βιβλίο του Κυριάκου Ελευθεριάδη, «Μ΄ έναν ΄μανέ και τον μποχτσά - από τη μικρά Ασία στην Βέροια και στο Μακροχώρι», που κυκλοφόρησε πριν από λίγους μήνες. Μια δουλειά που ξεκίνησε μάλλον ερήμην τότε, στα παιδικά του χρόνια, αφού από μικρός είχε μία ιδιαίτερη έλξη στις ιστορίες και στα γεγονότα που άκουγε με τεντωμένο αυτί και με ανεξήγητη τότε μαγεία, από την οικογένεια, από γιαγιάδες, παππούδες και συγγενείς…. Όπως αναφέρει και ο ίδιος ο Κυριάκος ο Ελευθεριάδης, από μικρό τον συγκινούσαν οι ιστορίες των γιαγιάδων και των παππούδων του σε διαφορετικές ντοπιολαλιές. Από τότε γεννήθηκε και το ενδιαφέρον του για το παρελθόν και τη μνήμη. «Τα αυτοβιογραφικά στοιχεία και οι προσωπικές μαρτυρίες δεν σχετίζονται με κάποιο είδος εγωκεντρισμού, αλλά επιδιώκουν να αποτυπώσουν με τη σειρά τους μία βιωματική αντίληψη που αντανακλά ενδεχομένως στην κοινή μνήμη της γενιάς μου» λέει ο γεννημένος το 1984, ερευνητής και συγγραφέας του βιβλίου. Μιας γενιάς «που πρόλαβε να ζήσει μία κανονικότητα διαφορετική από την παρούσα, με συνθήκες που δεν έχουν καμία σχέση με την σημερινή ψηφιακή-γυμνή πραγματικότητα». Ο ίδιος δεν θεωρεί τον εαυτό του ιστορικό, αντίθετα προσκαλεί τον καθένα από μας σε μια προσπάθεια, με σκοπό όχι μόνο τη διάσωση της μνήμης αλλά κι ενός προβληματισμού για την ιστορία που παράγουμε εμείς οι ίδιοι και οι ίδιες, όσο ζούμε…
Ο Κυριάκος Ελευθεριάδης του Χαράλαμπου και της Αναστασίας Ταμπάκη, έχει ποντιακή καταγωγή από την πλευρά του πατέρα του και βλάχικη από την πλευρά της μητέρας του. Δύο στοιχεία που τον επηρέασαν και τον οδήγησαν σε μια ευρεία έρευνα και στην έκδοση τελικά του βιβλίου, το οποίο αξίζει πραγματικά να αναζητήσει κάποιος, να το δει, να το διαβάσει και να το ακούσει.
Οι ιστορίες, αφορούν τη μετεγκατάσταση της πρώτης γενιάς προσφύγων του 1922 στη Βέροια και στο Μακροχώρι και αναδεικνύουν πόσο σημαντική ήταν η επιρροή των προσφύγων στην τοπική ιστορία και παράδοση καθώς και στη ζωή των επόμενων γενεών, μέχρι σήμερα…Δύο γενιές μέσα από μαρτυρίες για τη ζωή στη Μικρά Ασία, την απώλεια, τον ξεριζωμό, την προσφυγιά, τις συνθήκες υποδοχής και εγκατάστασης στη Βέροια και στο Μακροχώρι, την επιβίωση, τα επαγγέλματα και τα έθιμά τους με σημαντικό κομμάτι της έρευνας, αυτό της μουσικής, των οργάνων και των οργανοπαικτών (ένα στοιχείο που αφορά και την επαγγελματική απασχόληση του συγγραφέα), που αποτυπώνεται σε δύο ένθετα cd με 28 ηχητικά ντοκουμέντα. «Άνθρωποι που εκδιώχθηκαν ξαφνικά από τα σπίτια τους, παίρνουν τον επικίνδυνο δρόμο της φυγής με την ελπίδα να ζήσουν με ειρήνη και αξιοπρέπεια. Αποσκευές τους, οι αναμνήσεις, οι γνώσεις, ο πολιτισμός, η μουσική και τα όνειρά τους», διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο.
Το βιβλίο, κυκλοφορεί σε μια χρονιά μνήμης για τα 100 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή και περιλαμβάνει 46 συνεντεύξεις, 28 ηχητικά ντοκουμέντα, 25 μουσικούς, 250 φωτογραφίες (με αναφορές σε πηγές και αρχεία μαζί με τις ευχαριστίες του).
Αξιόλογες και αξιέπαινες τέτοιες προσπάθειες νέων ανθρώπων, που ζουν το σήμερα, ψάχνοντας παράλληλα με «μανιώδες» πάθος συλλέκτη το παρελθόν και με αγάπη καταγράφουν στοιχεία πολύτιμης, άυλης κληρονομιάς και ακλόνητης, όσο θα υπάρχει ένθερμο ενδιαφέρον για τη διάσωσή της!
Σοφία Γκαγκούση
