Του ιερέως
Παναγιώτου Σ. Χαλκιά
Στα τέλη κάθε Μάη, φίλοι αναγνώστες, η σκέψη μας τρέχει αιώνες πίσω, σ’ αυτή την αποφράδα μέρα, στις 29 Μαΐου 1453, που ακούστηκε η φοβερή κραυγή: «Εάλω η πόλις» και έσβησε η Βυζαντινή, Ελληνική μας Αυτοκρατορία.
Και οι τέσσερις ιστορικοί της Αλώσεως (Χαλκοκονδύλης, Σφρατζής, Κρητόβουλος και Δούκας) το τονίζουν: «Εάλω η πόλις, δια τας αμαρτίας ημών».
Όλες οι αμαρτί9ες των Βυζαντινών εκπορεύονται από την άλωση του χαρακτήρα του πολίτη. Ξέφυγε από το μέτρο, που ο αρχαίος κλασσικός Έλληνας τηρούσε στη ζωή του. Τους Βυζαντινούς απασχολούσε η φιλοσοφία και η άνετη ζωή. Σκέφτονταν τις ανθρωπιστικές αξίες, που, αν δεν εξισορροπούν με τις οικονομικές οδηγούν στην πτώση.
Έτσι, οι Επίσκοποι προετοίμαζαν τον εαυτό τους να γίνουν Δεσποτάδες, μετατρέποντας τον Ακάνθινο Στέφανο του Χριστού σε ολόχρυση μίτρα και τον Κάλαμόν Του σε ολόχρυση οφιοειδή δικέφαλη ράβδο, για να ανταγωνιστούν το στέμμα και το σκήπτρο των αυτοκρατόρων. Οι Ορθόδοξοι με τους Καθολικούς, ανατολικοί και δυτικοί, αντί να συνεργαστούν για να εμποδίσουν τον Πορθητή, στη σύνοδο Φερράρας-Φλωρεντίας, ασχολούνταν με το αλάθητο του Πάπα και το Filiogue (αν το Άγιο Πνεύμα εκπορεύεται μόνο εκ του Πατρός ή και εκ του Υιού) και αλληλοαναθεματίζοντο.
Τα μοναστήρια είχαν απορροφήσει το άνθος της νεότητας για καλοπέραση και αποφυγή στρατολογίας. Οι αξιωματούχοι της αυτοκρατορίας σπαταλούσαν το χρήμα στη χλιδή και οι κληρικοί στην ίδρυση μοναστηριών. Φθάσανε έτσι στο σημείο τελευταία, προ του κινδύνου, να πωλούν τα χρυσά σκεύη της Αγίας Σοφίας για να φτιάξουν στόλο, για να αποκρούσουν τον Πορθητή. Όμως, ήταν αργά. Η άσκοπη υπερκατανάλωση οδήγησε στην Άλωση.
Η ιστορία διδάσκει ότι: «Κάτω από τις ίδιες συνθήκες και προϋποθέσεις, τα ιστορικά γεγονότα επαναλαμβάνονται». Γιατί σήμερα συμβαίνει το αντίθετο με τις αξίες. Υπερτονίζονται οι οικονομικές σε βάρος των ανθρωπιστικών, με αποτέλεσμα να υπάρχει χαλάρωση ηθών και ανθρωπιστική κρίση. Ο άνθρωπος, όμως, δεν είναι μόνο σώμα, αλλά έχει και ψυχή, πνεύμα. Γι’ αυτό οι οικονομικές αξίες πρέπει να ισορροπούν με τις ανθρωπιστικές και πάντα το πνεύμα να κατευθύνει το σώμα, που, κατά την Αγία Γραφή, είναι ο ναός του.
Η φθορά που έφερε η πτώση της Βασιλεύουσας, είχε και μία θετική παράμετρο. Η πτώση έφερε την αυτοσυνειδησία στον σκλαβωμένο Έλληνα της εποχής εκείνης. Η εθνική συνείδηση καθαρίστηκε στο καμίνι της σκλαβιάς και του πόνου, όπως καθαρίζεται ο χρυσός στην κάμινο και εκτίναξε τη σκλαβιά των τετρακοσίων χρόνων.
Εμείς σήμερα θα συνειδητοποιήσουμε ότι ο άνθρωπος δεν ζει για να καταναλώνει, αλλά καταναλώνει για να ζει και να δημιουργεί και να φροντίζει για την άμυνά του;
Οι εκπρόσωποί μας στη Βουλή, φίλοι αναγνώστες, θα το συνειδητοποιήσουν; Ίδωμεν.