Οι ρύποι δεν έχουν σύνορα γι αυτό δεν έχει σημασία εάν ζεις στα Γιάννενα, στη Βέροια, στη Δανία ή σε άλλη χώρα της Ευρώπης, στη Νέα Υόρκη ή στην Αφρική. Ότι μπορεί να συμβεί σε μία περιοχή μπορεί αυτόματα να έχει επιπτώσεις σε μία άλλη. Σε αυτή τη λογική κινείται η θεματική περί κλιματικής ουδετερότητας του καθηγητή Βασίλη Κωστάκη, που μελετά θέματα οικολογίας και τεχνολογίας ως καθηγητής στο πανεπιστήμιο του TalTech και ως ερευνητής στο πανεπιστήμιο του Harvard, με έδρα τα Γιάννενα.
Άρθρο του φιλοξένησε χθες ο ΛΑΟΣ και τις σκέψεις του μοιράστηκε μέσα από την εκπομπή «πρωινές σημειώσεις» στον ΑΚΟΥ 99,6 παρουσία και του συμβούλου Βιβλιοθηκών Γιάννη Τροχόπουλου, ιδρυτή του Future Library.
Και μπορεί ο τίτλος του άρθρου του «Μπορούν τα Γιάννενα να γίνουν μια κλιματικά ουδέτερη πόλη;», εκ πρώτης να μοιάζει εκτός τοπικών συνόρων , όμως εδώ ακριβώς είναι το κλειδί και η πρόκληση!
Καθώς, όπως εξηγεί πολύ απλά, κλιματική ουδετερότητα δεν μπορεί να υπάρξει εάν μόνο μία πόλη είναι κλιματικά ουδέτερη. Δεν μπορεί να είναι τα Ιωάννινα, η Κοζάνη, αν δεν είναι και η Βέροια, η Νάουσα η Έδεσσα, κ.ο.κ.
Θέλοντας να δείξει πόσο μυωπικός είναι ο τρόπος με τον οποίο σηματοδοτείται η λεγόμενη κλιματική ουδετερότητα, μία οικονομία δηλαδή με μηδενικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου, αναφέρθηκε στο πράσινο θαύμα της Δανίας που διαφημίζεται ως Μέκκα της Πράσινης ανάπτυξης, που έχει καταφέρει να μηδενίσει σχεδόν τις εκπομπές αερίου του θερμοκηπίου ή να γίνει ενεργειακά αυτόνομη, με «μυωπική» ωστόσο αντίληψη περί κλιματικής ουδετερότητας αφού, όπως υποστηρίζει ο κ. Κωστάκης, για να πορευτεί και να παράγει περισσότερο με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ανεμογεννήτριες, φωτοβολταικά κλπ) στο ισοζύγιο αυτό, δεν υπολογίζονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και γενικότερα αερίων του θερμοκηπίου για να κατασκευαστούν αυτές οι ανεμογεννήτριες, που συνήθως δεν κατασκευάζονται εντός της Δανίας, αλλά σε άλλες χώρες, και εμπεριέχουν ορυκτά όπως κοβάλτιο και χαλκό, που εξορύσσονται σε κάποιο ορυχείο πχ στο Κονγκό κάτω από άθλιες συνθήκες εργασίας, ακόμα και παιδιών, Επιπροσθέτως δεν υπολογίζεται και η πολύ μεγάλη περιβαλλοντική ρύπανση, καθώς και η ενέργεια που χρειάζεται για να μεταφερθούν αυτά τα υλικά σε μια χώρα, η οποία δεν μετράει το πώς γίνεται αυτή η ανεμογεννήτρια, αλλά υπολογίζει μόνο τι καλό κάνει στα δικά της σύνορα. Όμως, δεν είναι ακριβώς έτσι τα πράγματα και επειδή στον ίδιο πλανήτη ζουν οι κάτοικοι και της Δανίας και των Ιωαννίνων και της Βέροιας και της Αφρικής, δεν μπορούμε να έχουμε «κλιματική ουδετερότητα» αφού βιώνουμε όλοι τις συνέπειες.
Υπάρχουν λύσεις; Αναρωτιέται κανείς. Υπάρχουν, αλλά δεν συζητιούνται και το θέμα είναι να μπορέσουμε να τα δούμε και να τα αντιμετωπίσουμε όλα αυτά σφαιρικά, λέει ο κ. Κωστάκης, υποστηρίζοντας ότι η διάχυση της γνώσης και η ενημέρωση παίζουν τον ρόλο τους.
Ένας απλός τρόπος σύμφωνα με τον καθηγητή, είναι η πληροφορία μέσα από ιστορίες. «Βγάλαμε λοιπόν ένα παραμύθι που δείχνει ακριβώς αυτό που συζητάμε. Ποια είναι η ιστορία ενός παιχνιδιού, που δεν φαίνεται, όμως για να παραχθεί, κάποια άλλα παιδάκια δουλεύουν σε άθλιες συνθήκες. Το παραμύθι αυτό λέει ότι ένα παιδί προσπαθεί να παίξει με τον μπαμπά του ο οποίος μιλάει συνέχεια στο κινητό και δεν του δίνει σημασία. Τότε το παιδί, παίρνει ένα φτυάρι και αρχίζει να σκάβει από διασκέδαση, αφού ο μπαμπάς δεν ασχολείται μαζί του. Και σκάβει τόσο πολύ στα έγκατα της γης ώσπου βγαίνει κάπου στο Κονγκό όπου βλέπει άλλα παιδάκια, τα οποία σκάβουν κι αυτά αλλά όχι από διασκέδαση… Αρχίζει λοιπόν να βλέπει και να καταλαβαίνει ότι το κινητό με το οποίο μιλάει ο μπαμπάς του χρειάζεται κάποια μεταλλεύματα για τα οποία δουλεύουν κάποια παιδιά σε κάποια άλλη χώρα, σε άθλιες συνθήκες για την εξόρυξη μεταλλευμάτων και καταλαβαίνει ότι για αυτό το κινητό, κάποια παιδιά στη γη, εργάζονται σε άσχημες και ρυπογόνες συνθήκες, που δεν υπάρχουν στη χώρα του».
Συμπερασματικά, δηλαδή, χρειάζεται μία ισορροπία για να μπορούν να είναι «πράσινες» και οι οικονομίες και το περιβάλλον, σε σχέση με όλες τις πόλεις, όλο τον πλανήτη και τον παγκόσμιο πληθυσμό.
Σοφία Γκαγκούση
