Του ιερέως
Παναγιώτου Σ. Χαλκιά
Πάουλο Κοέλο (Συγγραφέας της Λατινικής Αμερικής):
…Εμείς οι ίδιοι τρέφουμε την ψυχή του κόσμου, και ο κόσμος, όπου ζούμε, θα είναι είτε καλύτερος είτε θα είναι χειρότερος, ανάλογα με το αν εμείς θα γίνουμε καλύτεροι ή χειρότεροι. Κι εκεί μπαίνει στο παιχνίδι η δύναμη της αγάπης. Επειδή, αν αγαπάς, προσπαθείς πάντα να γίνεις καλύτερος. Και όταν αγαπιέσαι, δεν χρειάζεται να καταλαβαίνεις όσα συμβαίνουν γύρω σου, γιατί όλα συμβαίνουν μέσα σου.
Η ψυχική ηρεμία: Η ευτυχία του ανθρώπου έγκειται, κυρίως, στην ηρεμία και γαλήνη της ψυχής του. Μάθε πριν απ’ όλα να είσαι ευχαριστημένος πάντοτε και ό,τι καλό έχεις, έστω και κατώτερο των βλέψεων και επιθυμιών σου. Με αυτό δεν αποκλείεται να επιδιώκεις ατάραχος και ήρεμος κάτι το καλύτερο κάθε φορά. Τήρησε πάντως το καθήκον ψηλότερα από το δικαίωμα και να έχεις την ευγενή υπερηφάνεια, να εξαρτάσαι μόνον από τη συνείδησή σου. Εφόσον δε η συνείδησή σου δεν έχει το παραμικρό να σε ελέγξει και μόνη αυτή η ψυχική ησυχία είναι μεγάλη επιτυχία.
Μοναξιά και απομόνωση: «Ποτέ οι στέγες μας δεν ήσαν τόσο κοντά και οι ψυχές μας τόσο απόμακρα», σημειώνει κάπου, ο Αντ. Σαμαράκης. Οι άνθρωποι, δυστυχώς, δεν νιώθουν συνάνθρωποι, γι’ αυτό αντιμετωπίζουν σήμερα όσο ποτέ άλλοτε το φοβερό δράμα της μοναξιάς. Αισθάνονται το βαθύ χάσμα εξαιτίας της έλλειψης πραγματικής επικοινωνίας, λείπει η κοινωνικότητα. Και η πασίγνωστη φράση του Σαρτρ (Γάλλος φιλόσοφος και συγγραφέας): «η κόλαση είναι οι άλλοι», σηματοδοτεί τόσο επιγραμματικά την κρίση που υπάρχει στις ανθρώπινες κοινωνίες.
Το χώμα: Φιλονικούσαν κάποτε δύο άνθρωποι για τα σύνορα των χωραφιών τους και μη μπορώντας να βρουν λύση, κατέφυγαν στο σοφό γέροντα του χωριού. Εκείνος τους άκουσε προσεκτικά και τους δύο και ύστερα πήγε μαζί τους στα χωράφια. Γονάτισε στο διαφιλονικούμενο μέρος, έσκυψε στη γη και τη ρώτησε σε ποιον από τους δύο ανήκει το διαμφισβητούμενο κομμάτι. Κατόπιν σηκώθηκε και τους λέει: Πήρα την απάντηση από τη γη. Τι σου είπε λοιπόν; Μου είπε: Αυτοί ανήκουν σ’ εμένα, όχι εγώ σ’ εκείνους.
Κομφούκιος: Μία φορά ρώτησαν τον Κομφούκιο: Αν σου ζητούσαν να κυβερνήσεις μια πολιτεία, ποιο θα ήταν το κύριο μέλημά σου; Κι εκείνος απάντησε: «Η γλώσσα, «γιατί όταν δεν χρησιμοποιεί κανείς σωστά τη γλώσσα δεν μπορεί να μεταφέρει σωστά τις ιδέες του και τις απόψεις του και, αφού δεν θα είναι σαφείς οι ιδέες και οι απόψεις του, δεν θα παραχθεί σωστό έργο, θα φθαρούν οι αξίες και τα ήθη. Και όταν φθείρονται οι αξίες και τα ήθη παρεκκλίνει η δικαιοσύνη, και όταν γίνεται αυτό, στο πλήθος θα επικρατήσει η σύγχυση και αβεβαιότητα, σιγά-σιγά χάνεται η πίστη, οπότε όλες οι κακές πιθανότητες είναι ανοιχτές».
Το σφάλμα παράπτωμα: Όλοι οι άνθρωποι κάνουν σφάλματα και πολλοί είναι εκείνοι που από διανοητική ή ηθική αβλεψία ή συσκοτισμό υποπίπτουν σε σφάλματα ή παραπτώματα μικρότερα ή μεγαλύτερα-βαρύτερα.
Εκείνο που θα σε βασανίζει σε μια τέτοια περίπτωση περισσότερο και από το φόβο του αστυνομικού ή του δικαστού, θα είναι οι τύψεις της συνείδησης που τιμωρούν πάντοτε και αν ακόμα ο νόμος σε αφήσει ατιμώρητο. Αλλά και στην ψυχική αυτή καταδίκη μην εγκαταλείψεις υπερβολικά τον εαυτό σου και προσπάθησε σύντομα να αναστηλώσεις το ηθικό σου, αποφασίζοντας και συ ο ίδιος να διορθωθείς και τις συνέπειες του σφάλματός σου ή του αδικήματός σου, να διορθώσεις.
Ανήκει σε άλλον: Κάθε τι που ανήκει σε κάποιον άλλον και είναι κτήμα του, αδιάφορα αν το απέκτησε καλώς ή κακώς, είναι μέρος του εγώ του και προέκταση της προσωπικότητάς του. Δεν επιτρέπεται ούτε κατά διάνοια να οικειοποιηθείς ότι ανήκει σε άλλον, έστω και αν δεν εγκρίνεις τον τρόπο με τον οποίο το απόκτησε. Ελαστικότητα συνείδησης σε ζητήματα σφετερισμού δεν χωράει. Και μια καρφίτσα αν πάρεις κρυφά από έναν άλλον, παραβαίνεις ασφαλώς την εντολή του Δεκάλογου για κλοπή. Το ίδιο ισχύει και ακόμη περισσότερο προκειμένου περί της περιουσίας του Δημοσίου, διότι τότε η κλοπή σου αδικεί ολόκληρο το λαό.
Ο νόμος του πόνου: Είναι πρόληψη, είναι πρόνοια, να προπονείται κανείς εναντίον κάθε πλήγματος που μπορεί να συμβεί στη ζωή μας. Ο αδυσώπητος, σκληρός και ανένδοτος νόμος του πόνου, που διευθύνει και ρυθμίζει όλα τα ζωντανά πλάσματα, δεν δίνει ποτέ πλήρη χαρά. Η ζωή είναι σκληρή, ο δε ηθικός ιδιαίτερα πόνος, φαίνεται ότι είναι το μεγάλο σχολείο του αγαθού, διότι μόνον όταν δοκιμάσει κανείς τη θλίψη και τον πόνο, τα αισθάνεται και θα θέλει και θα επιζητεί να ανακουφίσει τον πόνο του συνανθρώπου του και θα τον μοιράζεται.
Αυτά για σήμερα, φίλοι αναγνώστες. Θα επανέλθουμε.