Του Κωνσταντίνου
Α. Ζώκου
Δασκάλου Φυσικής
Εδώ και αρκετά χρόνια, τα φαινόμενα, σε όποιο επίπεδο κοινωνικής συγκρότησης και αν τα συναντήσεις, δείχνουν ότι βιώνουμε μια περίοδο μετάβασης κατάστασης. Σε μια ανάλογη περίοδο μετάβασης, εκεί στις αρχές της δεκαετίας του 1970, οι κοινωνικές συνθήκες οδήγησαν στην ανάδυση μιας νέας - τότε - διακριτής κοινωνικής συγκρότησης. Αυτή η κοινωνική διέγερση, αφού βρήκε την πολιτική της πλατφόρμα, με κύρια χαρακτηριστικά την Εθνική Ανεξαρτησία, την Λαϊκή Κυριαρχία και την Κοινωνική Απελευθέρωση, συνέβαλε τα μέγιστα στην αλλαγή της πολιτικο-κοινωνικής κατάστασης και στην υπέρβαση της προηγούμενης με την οικοδόμηση μια νέας εποχής: της Εποχής ΠαΣοΚ!
Στην πορεία των χρόνων που οριοθέτησε η Εποχή ΠαΣοΚ, η αλληλεπίδραση, του διακριτού - αλλά στην αρχή σχετικά χαοτικού - κοινωνικού υποβάθρου που αναδύθηκε και της πολιτικής υπερδομής που συγκροτήθηκε για να αποτελέσει την μακροσκοπική του έκφραση, οδήγησε σε μεταβολές μέσω των οποίων διαμορφώθηκε μια σχετική ομοιογένεια μεταξύ των δυο αυτών διακριτών οντοτήτων. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, η ομοιογένεια αυτή, σε συνδυασμό με την οργανωμένη πλέον επίδραση του, συγκροτημένου πλέον, συγκεκριμένου κοινωνικού υποβάθρου στην υπόλοιπη κοινωνία, οδήγησε στον στόχο που είχε τεθεί: το ΠαΣοΚ στην κυβέρνηση, ο Λαός στην εξουσία!
Ο κινηματικός χαρακτήρας που είχε τεθεί αρχικά ως μηχανισμός αντίληψης, μελέτης και επεξεργασίας των κοινωνικών φαινομένων, αλλά και ως διαδικασία αυτοκάθαρσης και (επι)διόρθωσης μιας πιθανής αποκλίνουσας - από την αρχική πρόταση - πορείας, έπαψε να υπάρχει. Στη θέση του εμφανίστηκε ο ολοένα και πιο άκαμπτος κομματικός χαρακτήρας, ο οποίος διαμόρφωσε συνθήκες αλλοτριωμένης πια αντίληψης και επεξεργασίας των κοινωνικών διεργασιών. Αυτό οδήγησε σε πολιτική οστεοπόρωση, διαμόρφωση κλειστών περιβαλλόντων (κομματικών πλέον) παραγόντων, λογικές επιβολής απόψεων που επεξεργάζονταν τα κλειστά περιβάλλοντα, επιβολή των απόψεων από το οργανωμένο κομματικό υπόβαθρο, αντί του κοινωνικού διαλογισμού και φυσικά την οριοθέτηση ενός (παλιού) εχθρού, ο οποίος τοποθετείτο ως φόβητρο «επαναφοράς» του παρελθόντος σε κάθε εκλογική διαδικασία. Οι μάχες δεν δίνονταν για την αλλαγή της κοινωνίας, για την απελευθέρωση και την αλήθεια, αλλά για να αποκρουστεί ο εχθρός, η «δεξιά»!
Η αλλοτριωμένη αυτή πορεία, όπως ήταν φυσικό, διαμόρφωσε τις συνθήκες που οδήγησαν το κόμμα ΠαΣοΚ στη φθορά και φυσικά στην «απόσυρσή» του από την πρωταγωνιστική πολιτική σκηνή. Καθώς οι αλλοτριωμένες κοινωνικές παρεμβάσεις της πολιτικής κομματικής υπερδομής, αποκομμένης από το κοινωνικό της υπόβαθρο, δεν μπόρεσαν να διαμορφώσουν ισχυρά κοινωνικά αναχώματα, η κοινωνική επίδραση δεν είχε την δυναμική εκείνη που θα οδηγούσε σε κοινωνικές άμυνες για την υπεράσπιση της πορείας της κοινωνικής αλλαγής που προτάθηκε αρχικά. Το οργανωμένο, κομματικό κοινωνικό υπόβαθρο υποχώρησε και αυτό και διαχύθηκε σε υπάρχουσες νέες και παλιές κομματικές οντότητες ή έμεινε μετέωρο σε μια κατάσταση προσμονής μιας «ανάστασης» των αρχικών χρόνων της περιόδου ΠαΣοΚ. Κάτι σαν θρησκευτική θεώρηση των κοινωνικών διεργασιών, που όμως δεν έδειχνε τίποτε άλλο παρά την αλλοτριωμένη κατάσταση του συγκεκριμένου χώρου.
Και τώρα, που βρισκόμαστε τώρα;
Είναι εμφανές, όπως τα φαινόμενα αποκαλύπτουν, ότι βρισκόμαστε και πάλι σε μια κατάσταση μετάβασης σε «έναν άλλο κόσμο»! Οι κοινωνικές συνθήκες φαίνεται πως μπορεί να οδηγήσουν και πάλι, είτε στην ανάδυση μιας νέας διακριτής κοινωνικής συγκρότησης, η οποία θα καλυφθεί από μια νέα πολιτική υπερδομή είτε στην εκ νέου ενεργοποίηση μιας κοινωνικής διέγερσης, η οποία είχε εκδηλωθεί παλαιότερα και καλύπτεται ήδη από μια υπάρχουσα πολιτική υπερδομή. Τα φαινόμενα της τελευταίας περιόδου έδειξαν ότι η δεύτερη εκδοχή θα μπορούσε να λειτουργήσει. Η πολιτική υπερδομή ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ δείχνει ότι μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος, αφού δυνάμει μπορεί να καλύψει την κοινωνική υποδομή η οποία εκφράζεται μέσω αυτής.
Βρισκόμαστε, όμως, ήδη σε ένα άλλο επίπεδο λειτουργίας. Σε αυτό το επίπεδο, θα ήταν καλό να αξιοποιηθούν τα επιτεύγματα της Επιστήμης και της Τεχνολογίας, για να μεγιστοποιηθούν διεργασίες, όπως η διερεύνηση των κοινωνικών φαινομένων, η εξαγωγή των συμπερασμάτων που τα φαινόμενα αυτά παράγουν, ο μετασχηματισμός τους σε πολιτικές θέσεις που να υποστηρίζουν την γενική κατεύθυνση προς την κοινωνική αλλαγή. Από την άλλη μεριά, καλό θα ήταν να χρησιμοποιηθούν, η Επιστήμη και η Τεχνολογία, για την παραγωγική διάχυση της παραγόμενης γνώσης, ώστε κάθε άτομο του κοινωνικού υποβάθρου να γίνεται, αφενός ουσιαστικός συμμέτοχος στην διαμόρφωση της πορείας του κοινωνικού μετασχηματισμού, αφετέρου δε, να μπορεί να μετασχηματίζεται σε διεγέρτη της υπόλοιπης κοινωνίας.
Από τη μελέτη της υπάρχουσας κοινωνικής κατάστασης φαίνεται ότι αυτό είναι κάτι που θα απαιτούσε μεγάλη προσπάθεια, αφού όλα αυτά τα χρόνια των τελευταίων δεκαετιών - κυρίως με τη δράση μαζικής αλλοτρίωσης λόγω του ελληνικού συστήματος εκπαίδευσης - διαμορφώθηκαν ατομικές και κοινωνικές συμπεριφορές οι οποίες χαρακτηρίζονται από την κυριαρχία της δηλωτικής γνώσης έναντι της λειτουργικής και την αποδοχή έτοιμων λύσεων. Αυτό δείχνει πως είναι ανοικτός ο δρόμος για την αποδοχή τσιτάτων και δηλώσεων χωρίς μελέτη, αφιέρωση χρόνου και ουσιαστική γνώση, επομένως γρήγορη και επιφανειακή πρόσληψη της όποιας πληροφορίας χωρίς καμία επεξεργασία. Εύκολα γίνεται αντιληπτό προς ποια κατεύθυνση επηρεάζονται οι διαδρομές εξέλιξης του κοινωνικού γίγνεσθαι, όταν τα κοινωνικά υποκείμενα λειτουργούν με αυτόν τον τρόπο. Είναι φανερό ότι το συγκροτημένο κοινωνικό υπόβαθρου και η πολιτική του πολιτική υπερδομή ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ, οφείλουν να λειτουργήσουν προς την κατεύθυνση της υπέρβασης της υπάρχουσας κατάστασης και της οικοδόμησης μιας νέας, στις νέες συνθήκες.
Το ερώτημα είναι εμφανές: Μπορεί το (Νέο) ΠαΣοΚ να λειτουργήσει έτσι ώστε η πρότασή του (που θα υπάρξει) για τη διαμόρφωση μιας Νέας Κοινωνίας να οδηγήσει σε μια Νέα πραγματική Αλλαγή;
Ας συνοψίσουμε με μερικούς προβληματισμούς:
Στην νέα περίοδο μετάβασης που έχει διαμορφωθεί στα διάφορα επίπεδα οργάνωσης, τοπικό, ευρωπαϊκό και παγκόσμιο, της ανθρωπότητας, μια ιστορική πολιτική υπερδομή, το (Νέο) ΠαΣοΚ-ΚιΝΑλ, εντείνει τις προσπάθειές του για να εκφράσει την (μικρή, ακόμη) κοινωνική βάση που αποτελεί το υπόβαθρό του. Η αλληλεπίδραση βάσης και υπερδομής μπορεί να οδηγήσει στην διαμόρφωση και στην διάχυση ενός Νέου Πολιτικού Οράματος, του οποίου η υλοποίηση θα οδηγήσει σε Κοινωνική Αλλαγή. Μπορεί, το (Νέο) ΠαΣοΚ, να προτείνει ένα τέτοιο Νέο (ενιαίο κοινωνικό) Όραμα;
Η καινοτόμα έκφραση της Κοινωνικής Αλλαγής θα πρέπει να βαδίσει στηριγμένη στις προτάσεις που η Επιστήμη και η Τεχνολογία καταθέτει και λαμβάνοντας υπόψη την ποιοτική ατομική και κοινωνική κατάσταση στην οποία απευθύνεται, να οργανωθεί, να λειτουργήσει και να δράσει με κατάλληλο τρόπο. Μπορεί, το (Νέο) ΠαΣοΚ, να ερμηνεύσει τα τωρινά χαρακτηριστικά των κοινωνικών υποκειμένων και να προτείνει ένα πρόγραμμα υπέρβασης της τωρινής κοινωνικής κατάστασης; Ακόμη, μπορεί, το (Νέο) ΠαΣοΚ, να επιχειρήσει την υπέρβαση της δικής του παλαιότερης οργανωτικής ανεπάρκειας και να υλοποιήσει μια νέα οργανωτική πρόταση η οποία θα μπορεί να καθιστά κάθε ατομικότητα, μέρος της συνολικής αναζήτησης και οικοδόμησης της Νέας Πρότασης Αλλαγής;
Πέρα, όμως, από την μελέτη, γνώση και πολιτική επεξεργασία του κοινωνικού γίγνεσθαι, τη διαμόρφωση του Νέου (κοινωνικού) Οράματος και τη Νέα Οργάνωση που θα υπηρετήσει στη διάχυση της συνεχώς παραγόμενης (από τα κοινωνικά φαινόμενα) γνώσης, υπάρχει και κάτι πολύ σημαντικό: η Αλήθεια! Μπορεί, το (Νέο) ΠαΣοΚ, να συλλαμβάνει και να αποκαλύπτει την Αλήθεια στην κοινωνία ή θα βαδίζει στο δρόμο της απόκρυψης και της παραπλάνησης των συντελεστών της κοινωνίας;
Μελέτη, Γνώση, Ατομική Συμμετοχή, Οργάνωση, Κοινωνική Έκφραση, Αλήθεια! Θα μπορούσε το (Νέο) ΠαΣοΚ, να λειτουργήσει έτσι ώστε να οδηγήσει τελικά στην Κοινωνική Απελευθέρωση, στο πλαίσιο της Νέας Πραγματικότητας (τοπικής, ευρωπαϊκής και παγκόσμιας);
Γνωρίζω, είναι δύσκολο, αλλά ευελπιστώ!
