- Πότε ένας Αστυνομικός πρέπει να κάνει χρήση του Πυροβόλου όπλου του;

Μα φυσικά όταν απειλείτε αποδεδειγμένα με βάση στοιχείων , έμπρακτα η σωματική του ακεραιότητα  η ζωή η δική  του , όπως και των συναδέλφων ή συνανθρώπων του .  Το δικαίωμα αυτό το έχει ο κάθε ευυπόληπτος πολίτης σε κάθε περίπτωση αυτοπροστασίας σε σχέση με την αυτοάμυνά του για την αφαίρεση της ζωής του / τους .

Τι ορίζεται όμως τελικά ως όπλο;

Για τον προσδιορισμό της έννοιας περί όπλων , ο νέος Νόμος 4678/2020 τροποποιεί τον παλαιότερο Ν. 2168/1993 που εναρμόζεται  στην Ελληνική Νομοθεσία την Οδηγία 2017/853 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου Ασφαλείας . Ρητά ορίζεται στο ( άρθρο  1 ,  παρ. 1 ) πως , « όπλο θεωρείται το μηχάνημα ή τα μηχανήματα , τα οποία εκ της κατασκευής τους , μετατροπής ή τροποποίησης τους , με την ωστική δύναμη που παράγεται με οποιονδήποτε τρόπο που εκτοξεύει σφαιρίδια , βολίδες , βλήματα , βλαπτικές χημικές ή άλλες ουσίες , ακτίνες , φλόγες ή αέρια και μπορεί να επιφέρει κάκωση ή βλάβη της υγείας σε πρόσωπα , ή βλάβη σε πράγματα , ή να προκαλέσει πυρκαγιά καθώς και κάθε συσκευή ή Υλικό που μπορεί να προκαλέσει με οποιονδήποτε τρόπο τα ανωτέρω αποτελέσματα».

Όπλο φυσικά μπορεί να θεωρηθεί οποιοδήποτε υλικό μπορεί να επιφέρει ένα σοβαρό τραυματισμό , ή ακόμη και το θάνατο και αυτά μπορεί να είναι : ένα μαχαίρι , ένα ξυραφάκι , μία μεταλλική ράβδος , ένα ρόπαλο , ένα ξύλο - παλούκι , μία σιδερένια βέργα , ένας σιδηρολοστός , μία πτυσσόμενη μεταλλική ράβδος , ένας κασμάς , ένα φτυάρι , ένα σφυρί , ένα γυαλί , ένα σπασμένο μπουκάλι , ένα οποιοδήποτε αιχμηρό αντικείμενο , ένα τούβλο , ένα κομμάτι μάρμαρο , και γενικότερα οποιοδήποτε υλικό στρέφετε κατά επάνω σου με τέτοιο τρόπο και φορά κατεύθυνσης που μπορεί να σε προξενήσει μία σοβαρή , ή ακόμη και ανεπανόρθωτη βλάβη , ακόμη και τον θάνατο σύμφωνα πάντοτε με την φορά κατεύθυνσης και την σφοδρότητα του χτυπήματος , κτλπ.  .Όπλο επίσης θεωρείτε και ένα οποιοδήποτε τροχοφόρο όχημα που βάλει ένα ή περισσότερα άτομα ,  εσκεμμένα με την φορά κατεύθυνσης που το κατευθύνει ο οδηγός του .

Πρόβλημα σοβαρό ωστόσο, φαίνεται να  προκαλεί κυρίως το δεύτερο εδάφιο της παραγράφου 1, η οποία δυστυχώς , τελικά τον καθιστά ιδιαίτερα ευρύ ...

Σύμφωνα με αυτήν, όπλο θεωρείται επιπροσθέτως , κάθε αντικείμενο που «είναι πρόσφορο για επίθεση ή άμυνα...» ... όπως όλα τα παραπάνω .

Σύμφωνα  τελικά με την άποψη  αυτή , για τον χαρακτηρισμό ενός αντικειμένου ως όπλου θα πρέπει να λαμβάνεται πρωταρχικά υπόψη , πέρα από το αν αυτό είναι πρόσφορο για επίθεση ή άμυνα , αλλά  να έχει το αντικειμενικό  ως υλικό , τον τρόπο ή την δυνατότητα να προκαλέσει κάκωση ή βλάβη της υγείας σε άτομα και υλική βλάβη σε διάφορα πράγματα ,  ο  αντικειμενικός προορισμός του , κατά την κοινή λογική και αντίληψη των πραγμάτων ...   Άλλωστε  η  θεωρία και  η νομολογία ως προς την ερμηνεία της διατάξεως του άρθρου 1 παρ.1 εδ β΄ και παρ2. ,  αποδέχονται πως  «οποιοδήποτε αντικείμενο που ήθελε επινοήσει η ανθρώπινη εφευρετικότητα, του οποίου ο αντικειμενικός προορισμός κατά την κοινή αντίληψη, είναι η επιθετική ή αμυντική ενέργεια, θα πρέπει δηλαδή εκ κατασκευής του, το αντικείμενο να προορίζεται για άμυνα ή επίθεση» (Συμβλ. Πλημμ. 349/2003 Εισ.Προτ. Ν.Μαρκάκη Ποιν.Χρ. ΝΔ’).

Επί  τη βάσει των ως άνω δεν  μπορεί να θεωρηθεί επί παραδείγματι όπλο  «το μαχαίρι της κουζίνας» , ο αντικειμενικός προορισμός του οποίου συνίσταται στη χρησιμοποίησή του σε διάφορες εργασίες , Π.Χ. μαγειρικής . Από τα λοιπά αντικείμενα δε , δεν θεωρούνται όπλα , αφού ο αντικειμενικός προορισμός τους δεν είναι η χρησιμοποίηση τους ως μέσων επιθέσεως ή άμυνας : το ψαλίδι ραπτικής , τα χειρουργικά εργαλεία , τα σφυριά , υπό την αυστηρή  ωστόσο προϋπόθεση , πως  τα αντικείμενα αυτά ,  θα χρησιμοποιηθούν μόνο σε χώρο που η κατοχή τους  δικαιολογείται για οικιακή  ή  επαγγελματική χρήση .  Ενώ αν δεν δικαιολογείται η χρήση τους , τότε μόνο θα πρέπει ο δράστης να τιμωρηθεί για παράνομη οπλοφορία ,  (βλ. ενδεικτικά, ΑΠ 1356/1997, ΑΠ 683/2001, ΑΠ2115/2003, ΑΠ2447/2003, ΑΠ5/2005, ΜΟΔ Βέροιας 4-5-2006).

Παρατηρείται λοιπόν , πως  το  άγραφο και εν πολλοίς αξιολογικό  κριτήριο του αντικειμενικού προορισμού αποτελεί τελικά , το στοιχείο της διεύρυνσης της έννοιας του όπλου και έχει οδηγήσει σε έκδοση πληθώρας αντίστοιχων καταδικαστικών αποφάσεων προκαλώντας ουσιαστικά ανασφάλεια του δικαίου στους πολίτες οι οποίοι θέλουν απλά την ασφάλεια τους και το δικαίωμα τους στο να μπορούν να αμυνθούν .

Η πρακτική αυτή δεν συμβαδίζει άλλωστε και με την ( ΕΣΔΑ ) , δεδομένου πως το Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου απαιτεί κατά την κλασσική πλέον θεώρησή του , όταν ελέγχει την ποιότητα ενός εθνικού νομοθετήματος , ο εσωτερικός νόμος να είναι προσιτός , επαρκώς ακριβής και προβλέψιμος , έτσι ώστε ο πολίτης να μπορεί να ρυθμίζει τη συμπεριφορά του σύμφωνα με τον νόμο αυτόν επακριβώς .

Ως προς το ζήτημα της χρήσης όπλων ιδίως από Αστυνομικούς , πρέπει να παρατηρηθεί πως έρχονται  επί της ουσίας σε αντίθεση δύο θεμελιώδεις υποχρεώσεις του κράτους .  Από την μία η υποχρέωση προστασίας των εννόμων αγαθών των πολιτών και από την άλλη ο σεβασμός  παράλληλα των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων .

Ειδικότερα, το άρθρο 2 της ( ΕΣΔΑ ) , όπως έχει ερμηνευθεί αυθεντικά από το Δικαστήριο , θεμελιώνει , πέρα φυσικά από την αρνητική απαγόρευση παράνομης αφαίρεσης της ζωής , και αντίστοιχη θετική υποχρέωση ενός κράτους , να έχει σε ισχύ ένα νομοθετικό καθεστώς ικανοποιητικό που να ρυθμίζει όλη την επικίνδυνη για τη ζωή δραστηριότητα των κρατικών οργάνων .

Κατά τη διάρκεια των χρόνων και με τις νέες ρυθμίσεις που ενσωματώθηκαν στην Ελληνική Νομοθεσία ο έλεγχος των προσώπων που αιτούνται τον εφοδιασμό τους με όπλα γίνεται  σαφώς αυστηρότερος , ενώ παράλληλα θεσπίζονται ειδικές και ασφαλείς διαδικασίες για την εισαγωγή , εξαγωγή , επισκευή , εμπορία όπλων και εκρηκτικών υλών καθώς και για την οπλοφορία και κατοχή όπλων .

Ωστόσο παρά την εναρμόνιση της νομοθεσίας μας με τις επιταγές που θέτει η Ευρώπη στα γενικά θέματα της νομοθεσίας περί όπλων , ακόμα υφίστανται σημαντικά προβλήματα νομικά αλλά και πραγματικά .

Νομικά ,  όπως αναλύθηκε ανωτέρω , η ίδια η έννοια  του «όπλου» παραμένει, ακόμα και μετά τις τροποποιήσεις του νέου Νόμου 4678/2020 , αρκετά  γενική και ασαφής ,  με αποτέλεσμα τόσο τα δικαστήρια της ουσίας όσο και ο Άρειος Πάγος  να οδηγούνται σε τιμωρήσεις που αρκετές φορές φαίνονται υπερβολικές .

Επί των πραγματικών ζητημάτων , απαιτούνται τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο περισσότεροι έλεγχοι από τις αρμόδιες αρχές για να καταστείλουν ουσιαστικά και όχι μόνο ρηματικά το φαινόμενο της παράνομης οπλοφορίας και οπλοκατοχής .  Ενδεικτικά θα πρέπει να αναφερθεί ότι σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ίδιας της Ελληνικής Αστυνομίας , κυκλοφορούν εντός τη επικράτειας  του  Ελλαδικού χώρου , περισσότερα από 1.000.000 παράνομα όπλα και όταν ένας ευυπόληπτος πολίτης ζητά το αυτονόητο , ένα όπλο για να προστατευτεί ο ίδιος , όπως και να προστατεύσει την οικογένεια του , δεν του δίνουν αυτό το δικαίωμα και του λένε ότι υπάρχει η Αστυνομία για να σε προστατεύσει .

Το ερώτημα που γενναται είναι το εξής .. Αν κάνει κάποιος παράνομη χρήση του πυροβόλου όπλου του , αυτομάτως θα βρεθεί υπόλογος με τον Νόμο και την Ελληνική Δικαιοσύνη , εφόσον αυτό υπάρχει και υφίσταται ως νόμος , τότε ένας σοβαρός επώνυμος και ευυπόληπτος πολίτης γιατί να μην μπορεί να προστατευτεί υπό προϋποθέσεις οι οποίες να εξετάζονται κατά περίπτωση από ειδική επιτροπή και όχι από ένα φασόν έντυπο ενός αξιωματικού υπηρεσίας σε ένα γραφείο που δεν γνωρίζει καν σε βάθος αξιολόγησης προσόντων με έρευνα για ποιό άτομο προορίζεται η άδεια που ζητάει .

ΤΣΙΦΛΙΔΗΣ   Σ.  ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ

Καθηγητής   Ενηλίκων .

Εκπαιδευτής  Ελληνικής Αστυνομίας & Σωμάτων  Ασφαλείας .  Σύμβουλος  Ασφαλείας &  Διαχείρισης Κρίσεων ( Ι.Δ.Α.Φ.Κ. )  Πολιτικής  Προστασίας   Ελλάδος  .